Thursday, June 29, 2017

Αν σταυρωθείς μαζί Του ως ληστής, δείξε καλή προαίρεση και γνώρισε τον Θεό.( Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου )



Αν είσαι Σίμων Κυρηναίος, σήκωσε το σταυρό και ακολούθησέ Τον.

Αν σταυρωθείς μαζί Του ως ληστής, δείξε καλή προαίρεση και γνώρισε τον Θεό. Αν Eκείνος τοποθετήθηκε μεταξύ των παρανόμων εξ αιτίας σου και εξ αιτίας της αμαρτίας σου, εσύ να γίνεις για χάρη Του πιστός στο νόμο Του. Προσκύνησε Εκείνον ο οποίος υψώθηκε για χάρη σου στο σταυρό, ακόμη κι αν έχεις υψωθεί κι εσύ. Κέρδισε κάτι και απ’ την κακία. Εξαγόρασε με το θάνατο τη σωτηρία. Είσελθε στον παράδεισο μαζί με τον Χριστό, για να μάθεις από ποια αγαθά έχεις απομακρυνθεί. Παρατήρησε τα κάλλη τα οποία υπάρχουν εκεί. Τον ληστή ο οποίος διαμαρτύρεται και υβρίζει, άφησέ τον να πεθάνει έξω μαζί με την βλασφημία του.

Κι αν είσαι ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, ζήτησε το σώμα από εκείνον ο οποίος Τον σταυρώνει. Ας γίνει δικό σου το σώμα Εκείνο το οποίο καθαρίζει τον κόσμο.

Κι αν είσαι ο Νικόδημος, ο θεοσεβής εκείνος ο οποίος τον επισκέφτηκε τη νύχτα, ενταφίασέ Τον με μύρα.

Κι αν είσαι κάποια Μαρία, ή η άλλη Μαρία, ή η Σαλώμη, ή η Ιωάννα, πήγαινε πρωί – πρωί να Τον θρηνήσεις. Δες πρώτη κυλισμένο το λίθο, ενδεχομένως και τους αγγέλους και τον ίδιο τον Ιησού. Πες Του κάτι κι άκουσε τη φωνή Του. Αν ακούσεις. «μη με εγγίζης» (Ιώ. 20, 17), σταμάτησε μακριά, δείξε σεβασμό προς το Λόγο, αλλά μη λυπηθείς. Γιατί γνωρίζει σε ποιους θα εμφανιστεί πρώτα. Βοήθησε την Εύα, η οποία έπεσε πρώτη, να χαιρετήσει και πρώτη τον Χριστό και να το ανακοινώσει στους μαθητές.

Γίνε Πέτρος ή Ιωάννης και σπεύσε στον τάφο, τρέχοντας μαζί ή προπορευόμενος (Ιω. 20, 4) και συναγωνιζόμενος στον καλό συναγωνισμό. Κι αν σε προλάβει στην ταχύτητα, νίκησέ τον με τη συστηματικότητά σου και μην αρκεστείς μόνο να πλησιάσεις το μνημείο, αλλά να εισέλθεις και μέσα.

Κι αν λείψεις, όπως ο Θωμάς, απ’ τη συγκέντρωση των μαθητών στους οποίους εμφανίζεται ο Ιησούς, όταν τον δεις, ας μην απιστήσεις. Κι αν απιστήσεις, πίστεψε σ’ εκείνους οι οποίοι στο λένε. Αν δε δεν τους πιστέψεις ούτε αυτούς, ας πειστείς απ’ τα σημάδια των καρφιών.

Αν κατεβαίνει στον Άδη, κατέβα μαζί Του. Γνώρισε και τα εκεί μυστήρια του Χριστού, ποιοι είναι το σωτηριώδες σχέδιο της διπλής καταβάσεως και ποιος ο λόγος της: Σώζει με την εμφάνισή Του εκεί τους πάντες, ή κι εκεί σώζει μόνον εκείνους οι οποίοι τον πιστεύουν;

Κι αν ανεβαίνει στους ουρανούς, ανέβα μαζί Του. Εντάξου στους αγγέλους οι οποίοι Τον προπέμπουν ή σ’ εκείνους οι οποίοι Τον υποδέχονται. Πρόσταξε να σηκωθούν οι πύλες και να γίνουν υψηλότερες (Ψαλμ. 23, 7), για να υποδεχτούν πιο μεγαλόπρεπα Εκείνον ο οποίος επιστρέφει απ’ το πάθος. Απάντησε σ’ εκείνους οι οποίοι απορούν για το σώμα και τα σύμβολα του Πάθους, με τα οποία ανέρχεται, ενώ δεν τα είχε μαζί Του όταν είχε κατέβει, και οι οποίοι για το λόγο αυτό ρωτάνε να μάθουν «ποιος είναι αυτός ο βασιλεύς της δόξης;», ότι είναι «Κύριος κραταιός και δυνατός» με όλα όσα ανέκαθεν έχει κάνει και με όσα κάνει και με τον τωρινό πόλεμο και την περίλαμπρη νίκη Του προς χάρη της ανθρωπότητας, και δώσε στη διπλή ερώτηση διπλή απάντηση.

Κι αν απορούν λέγοντας,σύμφωνα με την δραματική προφητεία του Ησαΐα, «ποιος είναι αυτός ο οποίος έχει έλθει από την Εδώμ (Ησ. 63, 1) και από τα γήινα πράγματα;», ή «γιατί είναι κόκκινα τα ενδύματα εκείνου ο οποίος δεν έχει ούτε αίμα ούτε σώμα, ωσάν να έχη έλθει από πατητήρι και να έχη πατήσει ολόκληρον πατητήρι γεμάτον από σταφύλια;», να τους εκθειάσεις την ωραιότητα της στολής του σώματος το οποίο έχει πάθει και το οποίο έχει καλλωπιστεί απ’ το Πάθος κι έχει αποκτήσει απ’ την Θεότητα τη λαμπρότητα εκείνη απ’ την οποία δεν υπάρχει τίποτα πιο επιθυμητό και πιο ωραίο.
 
Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου

Saturday, June 24, 2017

Η συγχωρητικότητα, η μετάνοια και η αγάπη υπερβαίνουν την όποια αμαρτία. ( Μοναχός Μωυσης ο Αγιορείτης )



Ο ιερός Χρυσόστομος λέει πως στην πνευματική αγωγή η μεγάλη αυστηρότητα, οι συνεχείς επιπλήξεις και οι πολλές παρατηρήσεις και τιμωρίες πονούν, κουράζουν και αποθαρρύνουν. Η διάκριση καλείται να σώσει και όχι να επιδεινώσει μια κατάσταση.

Η συγχωρητικότητα, η μετάνοια και η αγάπη υπερβαίνουν την όποια αμαρτία. Ο ευγενικός, χαριτωμένος και ταπεινός τρόπος είναι χρήσιμος πάντοτε. Το καλό δεν φέρνει καλό όταν καλώς δεν γίνεται. Τους ανθρώπους θα βοηθήσουμε καλύτερα με την αγαπητική αλήθεια, τη φιλαδελφεία και την καταδεκτικότητα. Κάθε άνθρωπος έχει το κλειδί του, το κλικ του. Να μη στεκόμαστε απέναντι του ως ανακριτές, δικαστές, ψυχαναλυτές και κατήγοροι.

Η μεγάλη αρετή της διακρίσεως πρόκειται για θεοδώρητο και θεοχαρίτωτο χάρισμα. Όσοι το έχουν δεν φλυαρούν, δεν ενθουσιάζονται εύκολα, δεν απογοητεύονται ποτέ. Ο διακριτικός ποιμένας παραδειγματίζει, ειρηνοποιεί, ανέχεται και υπομένει. Σηκώνει όσους πέφτουν, θεραπεύει τους νοσούντες, εμπνέει την αρετή. Γνωρίζει τι θα πει, πότε θα το πει, γιατί θα το πει, πόσο θα πει, τι δεν θα πει. Προσπαθεί να διεγείρει την κάθε ψυχή, δίχως να θέτει δυσβάστακτα φορτία στους ώμους των αδυνάτων. Βοηθά περισσότερο με το σεμνό του παράδειγμα. Μερικοί νομίζουν ότι πρέπει πάντοτε να είναι σοβαροφανείς, αχαμογέλαστοι, εντελώς τυπικοί και σκληρά ψυχροί. Το γλυκό χαμόγελο, το μετρημένο χιούμορ, η ζεστή ματιά, ο ιλαρός λόγος και η ευπροσηγορία βοηθούν πολύ.

Η διάκριση προσφέρει ειρήνη, χαρά, φως. Δεν συμβιβάζεται με υπερβολικούς φανατισμούς, ένοχες σιωπές, φοβικές οπισθοχωρήσεις, δειλές καθυστερήσεις, με το μη βιωμένο παράδειγμα.
 
 Μοναχός Μωυσης ο Αγιορείτης

Sunday, June 18, 2017

Τι έλεγε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης για το κάπνισμα;

 

Όι Αρχιερείς, και ιερωμένοι, και Κληρικοί, δεν πρέπει να βάλουν καπνόν εις την μύτην, και εις το στόμα.

Εδώ ενθυμήθηκα να την υπομνήσω, δια την κακήν μεταχείρισην, όπου κάμνουν την σήμερον, όχι μόνον λαϊκοί, αλλά και Ιερωμένοι και Αρχιερείς, εις το χόρτον το καλούμενον Νικοτιανήν, το οποίο ευρεθέν εις μίαν επαρχίαν της Βορείου Αμερικής, καλουμένην Ανθέαν, και προσφερθέν από τον πρέσβυν του Πορτογάλλου, ως ένα θαύμα του νέου Κόσμου, προς την Αικατερίνην Βασίλισσαν της Γαλλίας, ονομάσθη από αυτήν με τούτον τον υψηλόν τίτλον «Χόρτον Βασιλικόν».

Έστι δε τούτο, ο κοινώς παρά πάντων λεγόμενος Καπνός.Παρακαλώ λοιπόν τον Πανιερώτατόν μου Δεσπότην, να μη μιμηθεί τους κακώς μεταχειριζομένους το χόρτον τούτο, και εις κάθε καιρόν, και εμπρός εις κάθε πρόσωπον, βάλλοντας τούτο εις το στόμα, και εις τους μυκτήρας, διατί

Α) αυτή η μεταχείρησις είναι ενάντια εις την χρηστοήθειαν, η οποία είναι μία εξαίρετος αρετή από τας ηθικάς.

Β) διατί αυτή είναι ανοίκειος εις τον υψηλόν χαρακτήρα της Ιερωσύνης, και Αρχιερωσύνης, και

Γ) διατί είναι ενάντια εις την υγείαν του σώματος.

Είναι ενάντια εις την χρηστοήθειαν, διατί αν ο όρος της χρηστοήθειας ο αληθινός είναι, κατά την διδασκαλίαν του Γαλατείου κάθε πράγμα όπου ημπορεί φυσικώς να βλάψει τας αισθήσεις, ή την φαντασίαν των ευγενών και να προξενήσει αηδίαν.

Ποιος δεν βλέπει, ότι η μεταχείρησις του καπνού, αναιρεί τούτον τον όρον της χρηστοηθείας, και αντεισάγει ήθη βάρβαρα, ήθη αγροίκα, και ήθη αηδή και εις τους βλέποντας και εις τους ακούοντας και εις τους φανταζομένους;Η χρηστοήθεια διδάσκει τον άνθρωπον, όταν καθαρίζει τας ακαθαρσίας της ρινός του, να γυρίζει το πρόσωπον από το άλλο μέρος, ώστε όπου να μην βλέπει τινάς άλλος, ούτε αυτός ο ίδιος εκείνην την ακαθαρσίαν όπου εκβάλει εις το μανδηλιόν του. Ο δε καπνός αναρροφώμενος από τους ρυπαρούς μυκτήρας, κάμνει να σταλάζει από την ρίνα, η χυδαία λάσπη εκείνη και να δέχεται εις πλατέα και ρυπαρώτερα μανδήλια έμπροσθεν εις τα πρόσωπα των άλλων.Η χρηστοήθεια διδάσκει, όταν έχει τινάς να πτερνισθή έμπροσθεν εις συντροφίαν άλλων, να πολεμή να εμποδίζει το πτέρνισμα, η να το καταθλίβη με το μανδήλιον, δια να μην ηχήση, ωσάν Σάλπιγξ κεράτινη η ρίνα του, και να προξενήση αηδίαν και ταραχήν.

Αλλα οι βάλλοντες και σπρώχνοντες με τα δάκτυλα εις την μύτην την σεσαθρωμένην κόνιν, και κνίζοντες το τετριχωμένον όργανον της οσφρησεώς των, προσκαλούσι, δια να ειπώ έτσι, μόνοι των, και κινούσι το πτέρνισμα, το οποίον είναι ένα σάλευμα του εγκεφάλου, τόσον βίαιον, και φοβερόν, ώστε οπού προσκαλεί την ουράνιον βοήθειαν και κάμνει τους ακροατάς να επιφωνούν τα λόγια ταύτα: υγιαίνοις! Σωθείης! Ο Θεός να σοι βοηθήση!

Το φρικωδέστερον όμως θέαμα είναι, το να βάλλη τινάς εις το στόμα του, το στόμα ενός τορνευμένου και βρωμερού κέρατος, ή καλαμίου, και ξύλου τρυπημένου, και από εκείνο το λαυρώδες και καπνισμένον ξύλον, να καταρροφά την ταρταρώδη αναθυμίασιν του καπνού, δια μέσου του λάρυγγος του, και εξατμίζοντας αυτήν, να εκβάλλη, ωσάν από αναμμένον καμίνι, καπνόν από το στόμα, και από τους μυκτήρας, καθώς και οι ίπποι του Διομήδους, και οι ταύροι του Ιάσωνος, εξερνούσαν από το στόμα, και την μύτην, καπνόν, και σπινθήρας. Και ημπορεί να ευρεθή κακαοθεστέρα, ή αηδηεστέρα, και βδελυρωτέρα πράξη από αυτήν;

Β) Η μεταχείρησις του καπνού είναι ανοίκειος εις τον υψηλόν χαρακτήρα των Αρχιερέων, και Ιερέων. Διατί ο Αρχιερεύς είναι τύπος Θεού, και Εικών του Ιησού Χριστού όθεν και όλα του τα ήθη πρέπει να είναι Χριστομίμητα, σεμνά και πρόξενα, όχι σκανδάλου, αλλά ωφελείας εις τον λαόν. Ποίαν δε σεμνότητα έχει η άσεμνος μεταχείρησις του βρωμερωτάτου χόρτου; Ή ποίαν ωφέλειαν, μάλλον δε ποίον σκάνδαλον δεν προξενεί εις τους Χριστιανούς, το να βλέπουν τον Αρχιερέα, και Ιερέα των, να βαστάζη με τους οδόντας του μίαν μακριάν Βέργαν τρυπημένην; Να ανάπτη ένα χοάνηρα εις την άκραν; Να ευγάνη από την μύτην και από το στόμα καπνόν δυσωδέστατον; Και να είναι γεμάτος ο οίκος του, από ένα παχύ και μαύρον σύννεφον μιάς συγχαμεράς αναθυμιάσεως;

Οι Αρχιερείς, και οι Ιερείς, έχουν χρέος να πνέουν ευωδίαν Πνευματικήν από όλας τας αισθήσεις, εις τρόπον όπου να ευωδιάζουν όλους τους πλησιάζοντας εις αυτούς. Τόσον τους Χριστιανούς, όσον και τους εθνικούς, καθώς λέγει ο Παύλος: «ότι Χριστού ευωδία εσμrν τω Θεώ εν τοις σωζομένοις καv εν τοις απολλυμένοις» (Β” Κορινθ. 2:15).Όταν δε αυτό και διά της ρινός, και διά του στόματος ροφώσι, και πίνωσι την δυσωδεστάτην αποφορά του καπνού, την οποία πολλοί μη υποφέροντες, λειποθυμούσι,, πώς έπειτα έχουν να είναι, κατά το επαγγελμάτων, ευωδία, και οσμή ζωής εις τους πλησιάζοντας; Διά τούτον και εις όλον το ευσεβέστατον Βασίλειον της Ρωσσίας, είναι νόμος απαράβατος, το να μη μεταχειρίζονται όλως έμπροσθεν των ανθρώπων καπνόν, όλα τα τάγματα των Ιερωμένων, και Κληρικών, ούτε διά της ρινός, ούτε διά του στόματος, και όποιος τούτο ποιήση, νομίζεται από τους πολλούς, τόσον παράνομος, ωσάν σχεδόν να επόρνευσε.

Γ) δε και τελευταίον η κακή και υπερβολική μεταχείρησις του καπνού, είναι και εναντία και εις αυτήν ακόμη την υγείαν του σώματος. Διατί πολλοί τους τούτον συνεχώς μεταχειριζομένους, ευρέθησαν μετά θάνατον, έχοντες τα σπλάχνα κεκαυμένα, και τον εγκέφαλον εξηραμένον, και καπνισμένον. Διατί ο εγκέφαλος, συνεχώς αναρροφώντας τον καπνόν, όχι μόνον καταδαπανά τον περιττόν χυμόν, αλλά και τον φυσικόν ακόμη και συστατικόν του. Όθεν δεν είναι τινάς σχεδόν από εκείνους τους ιδίους όπου μεταχειρίζονται συνεχώς το χόρτον τούτο, όπου να μην ομολογή, ότι η χρήσις αυτού είναι περισσότερον μία κακία, παρά χρεία, και να μην καταδικάζει διά τούτο τον εαυτόν του.

Αλλά και οι Ηθικοί Φιλόσοφοι όλοι κοινώς κατηγορούσι την συνεχή, και έμπροσθεν εις τους άλλους μεταχείρισιν του καπνού, ως χυδαίαν και αγροίκον.Πλήν εάν τινάς, Αρχιερεύς, ή Ιερεύς, θέλει να μεταχειρισθή το χόρτον του καπνού, μόνον και μόνον διά υγείαν του σώματος, (Ιατρικόν γαρ τούτο γίνεται, κατά τους Ιατρούς, εις τους δακρύοντας οφθαλμούς, και εις τας πονεμένας πληγάς, και εις τους πυρετούς) ας το μεταχειρίζεται, είτε διά της ρινός, είτε διά του στόματος. Ουχί όμως έμπροσθεν άλλων, αλλά κατ” ιδίαν και προς ιατρείαν μόνην, ουχί δε προς ηδονήν και ευχαριστίαν2.Πηγή: περιοδικό ΕΝΔΟΝ (τεύχος 36)

Περί καπνίσματος, του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, από το βιβλίο «Εγχειρίδιο συμβουλευτικόν. Περί φυλακής των πέντε αισθήσεων.
 
 http://agapienxristou.blogspot.ca/2015/12/blog-post_16.html

Sunday, June 11, 2017

«Πόσο κακό πράγμα είναι η νεότητα, όταν δεν έχει ως χαλινό τον ευσεβή λογισμό!» ( Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος )


«Άλλοι μεν λένε ότι ο οίστρος αυτός (της γενετήσιας επιθυμίας) βλαστάνει απ’ τον εγκέφαλο, άλλοι δε απ’ την οσφύ. Eγώ όμως θα μπορούσα να πω ότι δεν βλαστάνει από πουθενά αλλού, παρά από την ακόλαστη διάθεση και την αδιάφορη διάνοια. Γιατί αν αυτή σωφρονεί, καμμία ζημία δεν είναι δυνατόν να προέλθει απ’ τις φυσικές παρορμήσεις».

«Aκούετε τον Παύλο που λέγει: “Nα επιδιώκετε την ειρήνη και τον αγιασμό, χωρίς τον οποίο κανένας δεν θα δει τον Kύριο”. H απειλή αυτή δεν είναι ικανή να σε φοβίζει; Bλέπεις άλλους να είναι τελείως σώφρονες και να ζουν με σεμνότητα, κι εσύ ούτε το χρόνο μέχρι τη νεότητά σου δεν υπομένεις με εγκράτεια; Bλέπεις άλλους να έχουν κατανικήσει πολλές φορές την ηδονή, κι εσύ ούτε μία φορά δεν την υποφέρεις; Αν θέλετε, θα σας πω εγώ την αιτία. Δεν είναι βέβαια η νεότητα αιτία, γιατί θα συνέβαινε όλοι οι νέοι να είναι ακόλαστοι, αλλ’ εμείς ωθούμε τους εαυτούς μας στη φωτιά. Γιατί όταν πηγαίνεις στο θέατρο και κάθεσαι για να τέρψεις τα μάτια σου με τα γυμνά μέλη των γυναικών, προσωρινά βέβαια ευχαριστήθηκες, αργότερα όμως δυνάμωσες από εκεί πολύ την έξαψή σου. Όταν βλέπεις να παρουσιάζονται γυναίκες με τη μορφή γυμνού σώματος, όταν βλέπεις και θεάματα και άσματα να μην περιέχουν τίποτε άλλο, παρά μόνο παράδοξους έρωτες (η τάδε, λέγει, ερωτεύτηκε τον τάδε, και δεν είχε ο έρωτάς της καλό τέλος, και απαγχονίστηκε), κι όταν δεις να αναφέρονται στις μητέρες οι ανόητοι έρωτες, όταν δέχεσαι αυτά και με την ακοή, και με γυναίκες και με τύπους, ήδη δε και με γέροντες (γιατί πολλοί αφού φόρεσαν προσωπεία, έτσι συμπεριφέρονται σαν γυναίκες), πώς θα μπορέσεις, πες μου, να φέρεσαι με σωφροσύνη στο μέλλον, όταν εκείνες οι διηγήσεις, εκείνα τα θεάματα, εκείνα τα ακροάματα κατέχουν την ψυχή σου και όταν στη συνέχεια τα διαδέχονται αυτά παρόμοια όνειρα; Γιατί είναι φυσικό να φαντάζεται η ψυχή πολλά τέτοια, τα οποία θέλει και επιθυμεί στη διάρκεια της ημέρας».

«Πόσο κακό πράγμα είναι η νεότητα, όταν δεν έχει ως χαλινό τον ευσεβή λογισμό!»

«Όχι δε μόνον ο διάβολος, αλλά κι αυτός ο οίστρος της επιθυμίας ενοχλεί πολύ περισσότερο τους αγάμους. Kι αυτό βέβαια είναι φανερό στον καθένα. Γιατί αυτά που μπορούμε να τα απολαύσουμε, δεν τα επιθυμούμε αμέσως, επειδή η δυνατότητα αυτή της απολαύσεως επιτρέπει στην ψυχή να είναι ήσυχη. Kι αυτό μας το επιβεβαιώνει και κάποια παροιμία, λαϊκή μεν, αλλά με πάρα πολλή αλήθεια. Γιατί, λέγει, αυτό που υπάρχει δυνατότητα να το βρούμε εύκολα, δεν μας δημιουργεί πάρα πολύ μεγάλη επιθυμία»

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος.

Monday, June 5, 2017

Ο προσφέρων για την ψυχή του κοιμηθέντος... ( Μέγας Αθανάσιος )

«Μην αρνεί­σαι να προσφέρης λάδι και να ανάβης κεριά στον τάφο του, επικαλούμενος Χριστόν τον Θεόν, και αν ακόμα ο κοιμηθείς τελείωσε ευσεβώς τη ζωή του και τοποθετήθηκε στον ουρανό.

Γιατί αυτά είναι ευπρόσδεκτα από το Θεό και προσκομίζουν μεγάλη την ανταπόδοσή του, γιατί το λάδι και το κερί είναι θυσία και η Θεία Λειτουργία εί­ναι εξιλέωση. Η δε αγαθοεργία φέρνει τελικά προσαύξηση σε κάθε αγαθή ανταπόδοση.

Ο σκο­πός του προσφέροντος για την ψυχή κοιμηθέντος είναι ίδιος με τα όσα κάνει όποιος έχει μικρό παιδί άρρωστο και αδύναμο, για το οποίο προ­σφέρει στον ιερό ναό κεριά, θυμίαμα και λάδι με πίστη και τα χαρίζει όλα για το παιδί του. Τα κρατάει και τα προσφέρει με τα χέρια του σαν να τα κρατάει και να τα προσφέρη το ίδιο το παιδί, ακριβώς δηλ. όπως γίνεται όταν στο βάπτισμα αποκηρύσσεται ο σατανάς από τον ανάδοχο για λογαριασμό του νηπίου.

Παρομοίως πρέπει να θεωρείται και όποιος πέθανε πιστός στον Κύριο, ότι κρατάει και προσφέρει τα κεριά και το λάδι, και όλα όσα προσφέρονται για τη λύτρωσή του. Έτσι με τη χάρη του Θεού η προσπάθεια που γί­νεται με πίστη δε θα πάει χαμένη. Να είστε σίγουροι ότι οι θείοι απόστολοι και οι θεοδίδακτοι διδάσκαλοι και οι θεόπνευστοι πατέρες, αφού πρώτα ενώθηκαν με το θείο και φωτίσθηκαν καθόρισαν με τρόπο θεάρεστο τις λειτουργίες, τις προσευχές και τις ψαλμωδίες, που γίνονται κάθε χρόνο στη μνήμη εκείνων πού πέθαναν. Και όλα αυτά μέχρι σήμερα, πάντα με τη χάρη του φιλανθρώπου Θεού, αυξάνονται και συμπληρώνονται σ' όλα τα σημεία του ορίζοντος για να δοξάζεται και να εξυμνείται ο Κύριος των κυρίων και Βασι­λεύς των βασιλευόντων»

Μέγας Αθανάσιος