Thursday, November 30, 2017

Ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος στὴ σπηλιὰ τῆς Βηθλεὲμ...



Νύχτα Χριστουγέννων. Ἕνας ἅγιος καὶ σοφὸςἀσκητὴς προσεύχεται ἀπὸ ὥρα γονατιστὸς μέσα στὸ ἅγιο Σπήλαιο, στὴ Βηθλεέμ. Στὸ σπήλαιο ποὺπρὶν ἀπὸ περίπου 400 χρόνια εἶχε φιλοξενήσει τὸν νεογέννητο Χριστό μας. Ὁ ἀσκητὴς δὲν εἶναι ἄλλοςἀπὸ τὸν μεγάλο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν ἅγιο Ἱερώνυμο, ποὺ κατέγραψε καὶ τὰ ὅσα συνέβησαν ἐκεῖ.
Ἐκείνη τὴ νύχτα ὁ Ὅσιος εἶχε ἀφήσει τὸ ἀσκητήριο του, ποὺ ἦταν κοντὰ στὸ ἅγιο Σπήλαιο, καὶ εἶχε ἀποφασίσει νὰ τὴν περάσει ξάγρυπνος καὶ προσευχόμενος μπροστὰστὴν ἁγία Φάτνη.
Ἡ καρδιά του ἦταν γεμάτη εὐγνωμοσύνη γιὰ τὴ μεγάλη δωρεὰ τοῦ Θεοῦ: νὰ ἔλθει ὁ Ἴδιος στὴ γῆ, νὰ γίνει ἄνθρωπος, γιὰ νὰ μᾶς γλυτώσει ἀπὸ τὴ δουλεία τῆς ἁμαρτίας, ἀπὸ τὴν τυραννία τοῦ διαβόλου καὶ τὰ νύχια τοῦ θανάτου!
Ἀπόλυτη σιωπὴ ἐπικρατοῦσε μέσα στὴ νύχτα στὸν ἱερὸ χῶρο...

Ξαφνικὰ ἀκούστηκε νὰ προφέρει τὸ ὄνομά του μιὰ γλυκιὰ φωνή:

–Ἱερώνυμε!

Ξαφνιάστηκε ὁ Ὅσιος... Κοίταξε παραξενεμένος γύρω του... Τίποτε... Δὲν ὑπῆρχε κανείς.

–Ἱερώνυμε! ξανακούστηκε ἡ φωνή...

Ναί! Ἐρχόταν ἀπὸ τὴν ἁγία Φάτνη... καὶ ἔκανε τὴν καρδιά του νὰ τρέμει συγκλονισμένη.

–Ἱερώνυμε, τί δῶρο θὰ μοῦ κάνεις ἀπόψε στὴ γιορτή μου;

Ἦταν πράγματι ἡ γλυκιὰ φωνὴ τοῦ Ἰησοῦ.

Ξέσπασε σὲ λυγμοὺς ὁ Ἅγιος:

–Ὦ Κύριε, τὸ ξέρεις ὅτι γιὰ Σένα τὰ ἄφησα ὅλα: τὸ παλάτι τοῦ αὐτοκράτορα, τὰ μεγαλεῖα τῆς Ρώμης, τὶς ἀνέσεις. Ἡ καρδιά μου, ἡ σκέψη μου, ὅλα σὲ Σένα εἶναι στραμμένα! Τί ἄλλο μπορῶ νὰ Σοῦ προσφέρω; Δὲν ἔχω τίποτε!

–Καὶ ὅμως, Ἱερώνυμε, ἔχεις κάτι ἀκόμα ποὺ μπορεῖς καὶ πρέπει νὰ μοῦ τὸ προσφέρεις... Αὐτὸ θὰ μὲ εὐχαριστήσει πιὸ πολὺ ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα, καὶ αὐτὸ θέλω...

Ἔπεσε σὲ συλλογὴ ὁ Ὅσιος... Πέρασαν λίγα λεπτὰ καὶ μετὰ τόλμησε νὰ ψελλίσει:

–Κύριε, δὲν βρίσκω κάτι... Πές μου, τί θὰ μποροῦσα ἀκόμη νὰ Σοῦ προσφέρω καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὸ σκεφτῶ;

Μεσολάβησε μικρὸ διάστημα σιγῆς καὶ ἡ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ ξανακούστηκε:

–Ἱερώνυμε, τὶς ἁμαρτίες σου θέλω. Δῶσε μου τὶς ἁμαρτίες σου!

–Τὶς ἁμαρτίες μου; Τί νὰ τὶς κάνεις, Κύριε, τὶς ἁμαρτίες μου;

–Θέλω τὶς ἁμαρτίες σου γιὰ νὰ σοῦ τὶς συγχωρήσω, ἀφοῦ γι᾿ αὐτὸ ἦρθα στὸν κόσμο, ἀπάν­τησε ὁ Ἰησοῦς καὶ ἐπικράτησε βαθιὰ σιωπή.

Συγκλονισμένος ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος ἄ­­­φησε τὰ δάκρυά του, δάκρυα εὐγνωμοσύνης, νὰ πλημμυρίσουν τὸν ἱερὸ χῶρο ὅλη τὴ νύχτα.

Ἄφησε καὶ σὲ μᾶς τὴν ἔμπρακτη παραγγελία νὰ μὴ λησμονοῦμε κάθε Χριστούγεννα τὸ ὡραιότερο δῶρο πρὸς τὸν Σωτήρα μας, τὴ μετάνοιά μας γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας. Αὐτὸς εἶναι ὁ καλύτερος ἑορτασμὸς τῆς μεγάλης ἑορτῆς...


Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ», Τεῦχ. 2057
 
http://orthognosia.blogspot.ca/2014/12/blog-post_13.html

Monday, November 27, 2017

Το Ηγουμενείο και το ταγάρι που δεν άδειαζε. ( Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης )



Κάποιοι, τρία χρόνια μετά, τον προτρέπανε να φτιάξει ένα καλό Ηγουμενείο, γιατί λείπει στη Μονή. Και τους ξένους, από διάκο μέχρι πατριάρχη κι από κλητήρα μέχρι υπουργό, συνήθως τους δεχότανε σε μια στενή, απέριττη και χωριάτικη τραπεζαρία, εκεί που τρώγανε και τρώνε οι μοναχοί. Ένα δωμάτιο με λίγες καλές καρέκλες επάνω, είναι κι αυτό ανεπαρκές. Δεν του άρεσε η ιδέα του μεγάλου Ηγουμενείου και, όταν τον πίεσαν, τα είπε κάπως αυστηρά:

–Άκουσε. Εγώ ούτε ηγουμενεία ζήλεψα, ούτε δόξα ζήλεψα, ούτε κτίρια, ούτε τιμές. Ζήλεψα τον παράδεισο! Ο άγιος Δαβίδ, που ζούσε στα σπήλαια και στις ερήμους και δεν είχε αυτά, τι έκανε; Με την απλότητα και την ταπείνωση κέρδισε τον παράδεισο. Διάβασες σε κανένα Βίο αγίων ότι φτιάξανε το τάδε ηγουμενείο, το τάδε κτήριο και κερδίσανε τον παράδεισο; Αλλά έκαναν θυσίες, προσευχές, νηστείες, χαμαικοιτίες και τέτοια. Είχαν αρετές, μ’αυτές κερδίσανε τον παράδεισο. Εγώ θέλω τουλάχιστον μια γωνία στον παράδεισο, σε μια άκρη…

Και όμως χρήματα θά’βρισκε για το Ηγουμενείο… Το ταγαράκι στεκότανε πάντα στη θέση του, πάντα γεμάτο:

–Έρχονται, έλεγε, οι φτωχοί μου και λέω και τους δίνω. Και κείνο δεν αδειάζει. Γυρίζω και το βρίσκω ξεχειλισμένο.

Για να μην ξεχνάει τις πολλές περιπτώσεις, που έκρινε ότι πρέπει να στέλνει χρήματα, είχε καταλόγους. Τους βρήκαμε στο κελάκι του μακαριστού γέροντα. Κι επειδή χρειάζονταν μεγάλα χρηματικά ποσά, έλεγε σε προσκυνητές, ευκατάστατους, με τρόπο γενικό:

–Τα χρήματα δεν τα δίνει ο Θεός όλα για τον εαυτό μας.

Και το θαυμαστό ήτανε ότι το ταγαράκι τις περισσότερες φορές γέμιζε χωρίς ο ίδιος να βάζει μέσα κάτι, Δεν μπορούσε μάλιστα να το βλέπει γεμάτο. Ήξερε πολύ καλά ότι για να γεμίζει μόνο του, εκείνος πρέπει να δίνει.

Φώναξε μια μέρα τον π. Π. και του έδινε πολλά χρήματα για κάποιον που έκανε εγχειρήσεις στο εξωτερικό. Ο π. Π. υπενθύμισε ότι «πριν λίγες ημέρες δώσαμε» και ότι ακόμα είναι νωρίς για νέα προσφορά.

–Αυτά που στείλαμε τελείωσαν. Ξέρω εγώ τι σου λέω. Το σακούλι μου πάλι γέμισε. Τι να τα κάνω; Πέντε δίνω, πενήντα έρχονται…



Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης

Saturday, November 25, 2017

Όταν προχωρήσει ο άνθρωπος στην προσευχή.. ( Γερόντισσα Μακρίνα )


Όταν προχωρήσει ο άνθρωπος στην προσευχή, αισθάνεται έναν άλλο κόσμο, μια άλλη ζωή, αισθάνεται μέσα του καταστάσεις, που ούτε μπορεί κανείς να φαντασθεί...

Γερόντισσα Μακρίνα

Friday, November 24, 2017

Εγώ Σήμερα Πεθαίνω. Πες Μου, Σε Παρακαλώ, Τι Πρέπει Να Κάνω Την Κρίσιμη Τούτη Ώρα;



Ο γέροντας Δανιήλ ο αγιορείτης (1929), ο σοφός ησυχαστής των Κατουνακίων, έχει καταχωρισμένο ατά χειρόγραφά του και το ακόλουθο περιστατικό, πού συνέβη το 1869 στην πατρίδα του, τη Σμύρνη.

Κάποιος ενάρετος χριστιανός κάλεσε στα τελευταία της ζωής του τον πνευματικό του παπα-Δημήτρη και του είπε:

Εγώ σήμερα πεθαίνω. Πες μου, σε παρακαλώ, τι πρέπει νά κάνω την κρίσιμη τούτη ώρα;
Ό ιερέας, γνωρίζοντας την αρετή του και τη μυστηριακή προετοιμασία του, του πρότεινε το έξης:

Δώσε εντολή νά σου κάνουν μετά το θάνατό σου τακτικό σαρανταλείτουργο σ’ ένα εξωκλήσι.
‘Έτσι κι έγινε. Ό κυρ-Δημήτρης – αυτό ήταν το όνομά του – άφησε εντολή στο γιο του νά κάνει μετά την κοίμησή του σαρανταλείτουργο.
Κι εκείνος, υπακούοντας στην τελευταία επιθυμία του καλού του πατέρα, ανέθεσε χωρίς καθυστέρηση την εκτέλεση της στον παπα-Δημήτρη.
Ο σεμνός λευίτης δέχτηκε νά κάνει το σαρανταλείτουργο, πού ο ίδιος είχε προτείνει στο μακαρίτη, και αποσύρθηκε για όλο αυτό το διάστημα στο εξωκλήσι των άγίων Αποστόλων.
Οι τριάντα εννέα λειτουργίες έγιναν απρόσκοπτα. Η τελευταία έπρεπε νά γίνει ήμέρα Κυριακή.
Το βράδυ όμως του Σαββάτου πιάνει τον παπά ένας δυνατός πονόδοντος και τον αναγκάζει νά επιστρέψει ατό σπίτι του.
Η πρεσβυτέρα του πρότεινε νά βγάλει το δόντι, μα εκείνος αρνήθηκε, γιατί έπρεπε την επόμενη νά τελέσει την τελευταία λειτουργία. Τα μεσάνυχτα ο πόνος κορυφώθηκε, και τελικά ο παπάς αναγκάστηκε νά βγάλει το δόντι.
Επειδή όμως παρουσιάστηκε αιμορραγία, ανέβαλε την τελευταία λειτουργία για τη Δευτέρα.
Στο μεταξύ, το απόγευμα του Σαββάτου, ο Γεώργιος, ο γιος του μακαριστού Δημητρίου, ετοίμασε μερικά χρήματα για τον κόπο του ιερέα, με σκοπό νά του τα δώσει την επόμενη μέρα.
Τα μεσάνυχτα ξύπνησε για νά προσευχηθεί. Ανακάθισε στο κρεβάτι κι άρχισε νά φέρνει ατό νου του τις αρετές, τα χαρίσματα και τα σοφά λόγια του πατέρα του. Κάποια στιγμή πέρασε απ’ το μυαλό του ή ακόλουθη σκέψη: «Άραγε ωφελούν τα σαρανταλείτουργα τις ψυχές των κεκοιμημένων, ἢ τα καθιέρωσε ή εκκλησία για παρηγοριά των ζώντων;»
Τότε ακριβώς τον πήρε ένας ελαφρός ύπνος, και είδε πώς βρέθηκε σε μια πεδιάδα με ομορφιά απερίγραπτη. «Ένιωθε ανάξιο τον εαυτό του νά βρίσκεται σε τέτοιον ιερό και παραδεισένιο χώρο. Μπροστά του απλωνόταν ένα απέραντο και κατάφυτο περιβόλι, πού μοσχοβολούσε με μίαν ανέκφραστη ευωδία.
Αυτός οπωσδήποτε θα είναι ο παράδεισος!», μονολόγησε. «Ω, τι μακαριότητα περιμένει όσους ζουν ενάρετα στη γη!»
Εξετάζόντας έκπληκτος τα υπερκόσμια κάλλη, είδε ένα λαμπρό ανάκτορο με έξοχη αρχιτεκτονική χάρη, ενώ οι τοίχοι του έλαμπαν απ’ τα διαμάντια και το χρυσάφι. «Η αμορφία του ήταν ανέκφραστη.
Πλησιάζει πιο κοντά, και τότε – τι χαρά! – βλέπει στην πόρτα του παλατιού τον πατέρα του ολοφώτεινο και λαμπροφορεμένο.
Πώς βρέθηκες εδώ, παιδί μου; τον ρωτάει με πραότητα και στοργή. Ούτε κι εγώ ξέρω, πατέρα.
Καταλαβαίνω πώς δεν είμαι άξιος γι’ αυτόν τον τόπο. ‘Αλλά πες μου, πως τα περνάς εδώ; πως ήρθες;
Τίνος είναι αυτό το παλάτι;
Ή φιλανθρωπία του ΣΩΤΗΡΟΣ Χριστού με τις πρεσβείες της Παναγίας, πού της είχα ιδιαίτερη ευλάβεια, με αξίωσε νά καταταχθώ σ’ αυτό το μέρος. «Ήταν μάλιστα νά μπω σήμερα μέσα στο παλάτι ο οικοδόμος όμως, πού το χτίζει, πέρασε μία ταλαιπωρία- έβγαλε απόψε το δόντι του – κι έτσι δεν τέλειωσαν οι σαράντα μέρες της οικοδομής του. Για το λόγο αυτό θα μπω αύριο.
‘Ύστερα απ’ αυτά ο Γεώργιος ξύπνησε δακρυσμένος και έκπληκτος, αλλά και με απορίες.
Πέρασε την υπόλοιπη νύχτα αναπέμποντας αίνους και δοξολογίες ατό Θεό. το πρωί, μετά τη θεία λειτουργία, πήρε πρόσφορα, νάμα και αγνό κερί και ξεκίνησε για το εξωκλήσι των άγίων Απόστολων. ο παπα-Δημήτρης τον υποδέχθηκε με χαρά:
Τώρα μόλις τελείωσα κι εγώ τη θεία λειτουργία. ‘Έτσι ολοκληρώθηκε το σαρανταλείτουργο. Αυτό το είπε για νά Μην τον λυπήσει.
Ο επισκέπτης τότε του διηγήθηκε το νυχτερινό του δράμα.

Όταν έφτασε στο σημείο πού ο πατέρας του δεν μπήκε στο παλάτι, γιατί ο οικοδόμος έβγαλε το δόντι του, ο παπα-Δημήτρης ένιωσε φρίκη, αλλά και θαυμασμό.
Εγώ είμαι, αγαπητέ μου, ο οικοδόμος πού εργάστηκε στην οικοδομή του παλατιού, είπε με χαρά.
Σήμερα δεν λειτούργησα, γιατί έβγαλα το δόντι μου. θα λειτουργήσω όμως τη Δευτέρα, κι έτσι θα ολοκληρώσω το πνευματικό παλάτι του πατέρα σου.
Θαύματα και αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία Έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου Αττικής 


Πηγή: orthodoxfathers.com

Wednesday, November 22, 2017

Ο άνθρωπος από την φύση του είναι παρήκουος ( Ή Γερόντισα Μακρίνα τής Πορταριάς Βόλου (1921-1995) )

Ο άνθρωπος από την φύση του είναι παρήκουος. Γι' αυτό πρέπει να κάνουμε άσκηση να γίνουμε υπάκουοι. Σ' αυτό βοηθά η Χάρη του Θεού, η ευχή του Γέροντος και ο προσωπικός αγώνας.
Να φροντίσουμε, έλεγε, να νικήσουμε τα πάθη μας. Τακτική εξομολόγηση και εξαγόρευση των λογισμών. Πίσω από κάθε μας ενέργεια να ευρίσκεται ο Χριστός, Αυτό γίνεται όταν παίρνουμε ευλογία. Κοπή θελήματος είναι ό,τι πιο ευλογημένο υπάρχει δια τον Πνευματικόν άνθρωπον.



Ή Γερόντισα Μακρίνα τής Πορταριάς Βόλου (1921-1995)

Monday, November 20, 2017

Στήριξέ με, Κύριε Ιησού Χριστέ! Προσευχή στον Κύριο ( Άγιος Παΐσιος ο Μέγας )

Κύριε Ιησού Χριστέ, Θεέ μου, δός μου τη σημερινή μέρα αγαθή, αναμάρτητη και καθαρή.

Κύριε, μη μ’ εγκαταλείπεις. Μη φεύγεις μακρυά μου. Άπλωσε το χέρι Σου και βοήθησέ με.

Κύριε, στήριξέ με και φύτεψε στην καρδιά μου την αγάπη και το μεγάλο σεβασμό για Σένα.

Κύριε, δίδαξέ με να ζω κατά το Άγιο θέλημά Σου.

Κάμε, Κύριε, να συναισθάνομαι τις αμαρτίες μου και να λυπάμαι γι’ αυτές. Ελευθέρωσέ με από κάθε ψυχικό και σωματικό πειρασμό. Διώξε απ’ το νου μου κάθε βρώμικο, αισχρό και ανυπότακτο λογισμό.

Κύριε, βοήθησέ με να βγάλω από μέσα μου την αμέλεια, την λύπη, την λησμοσύνη, την αναισθησία, την πώρωση.

Κύριε, που είσαι σπλαγχνικός, ελέησέ με και συγχώρησε όλες τις ανομίες μου. Και κάμε να ζω με ησυχία, με μετάνοια, με εξομολόγηση και με πίστη καθαρή. Αμήν.

Άγιος Παΐσιος ο Μέγας

Saturday, November 18, 2017

Πάμε ψηλά στο όρος Θαβώρ!

Άσε το σκοτάδι κι έλα να δεις: πάμε στη κορφή του όρους Θαβώρ, να δούμε ό, τι δε μπορούσαμε να δούμε όταν ήμασταν στη γη, συνασπισμένοι με σκοτάδι. Πάμε, ας αφήσουμε τις τόσες μέριμνες κι ας δούμε τελικά στη ζωή τι έχει σημασία ή καλύτερα τι είναι η Ζωή στ’ αλήθεια.
Πάμε στο όρος Θαβώρ για να δούμε ποιος είναι ο Χριστός, ποιος είναι Αυτός που γεννήθηκε σαν κι εμάς τους ανθρώπους, που κανακεύτηκε στην αγκαλιά της Μάνας κι όταν κρύωνε σαν ήτανε μικρό παιδί, η Μάνα Τον εσκέπαζε για να μη κρυώσει…

Κι όταν μεγάλωσε μας θεράπευσε, μας δίδαξε, μας ανέστησε: Ιησούς Χριστός, ο Υιός και Λόγος του Θεού, πάμε στο όρος Θαβώρ, Αυτός μας αναμένει.

Αυτός που μας αναγέννησε απ’ το νερό της κολυμβήθρας κι όλους μας έκανε αδέλφια σα να βγήκαμε απ’ την ίδια Μάνα. Αυτός, Πατέρας που είδε τη γύμνια μας και δε μας έντυσε απλά για να μη κρυώνουμε, αλλά μας έγινε ο ίδιος για μας ρούχο: όσοι στο όνομά Του βαπτιστήκαμε, μ’ Αυτόν ντυθήκαμε. Πανοπλία Αθανασίας. Πάμε στο όρος Θαβώρ να δούμε ότι ντυθήκαμε από Φως!

Τι καθόμαστε στο σκοτάδι; Μήπως επαναπαυόμαστε σ’ αυτό; Πάμε στο όρος Θαβώρ να δούμε το Χριστό που λάμπει από Φως. Και μες το Φως όλους εμάς διδάσκει να βγούμε απ’ τους εαυτούς μας, απ’ τις απάτες που τρέφουμε, ν’ αφήσουμε τη χλιαρότητα, να πιάσουμε τη δράση. Η ανηφόρα δύσκολη. Δύσκολη για τον καθένα, δύσκολη για όλους μαζί… μα δεν είμαστε ορφανοί! Στο δρόμο για τη κορφή του Θαβώρ έχουμε οδηγό -Πνεύμα Άγιο- δεν είμαστε μόνοι και δε θα ‘μαστε ποτέ μέχρι να πάψουν οι αιώνες.

Για δική μας χάρη, στο δικό Του αίμα, ίδρυσε ο Χριστός την Εκκλησία.

Ο χρόνος των ανθρώπων κάποτε τελειώνει. Θάνατος και σκοτάδι. Μα ο Χριστός μας έδειξε ότι το Φως Του υπερβαίνει το θάνατο και τη φθαρτότητα του χρόνου. Τέλειος Θεός, Άνθρωπος Τέλειος που λάμπει αγέρωχα στο Φως μας έκανε παιδιά Του και κληρονόμους του Φωτός Του. Το σκοτάδι δεν είν’ ανθρώπινο, το σκοτάδι είναι στη φύση μας ξένο. Το σκοτάδι κι αυτό, καρπός της εξορίας. Εμείς όμως πλαστήκαμε απ’ τον Σωτήρα για το Φως!

Ιάσων Ιερομόναχος

Wednesday, November 15, 2017

Ο Aγγελος που δεν ήταν Aγγελος ( Γέροντος Δανιήλ Γούβαλη )


ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς

"Ο άγγελος που δεν ήταν άγγελος"
Γέροντος Δανιήλ Γούβαλη



Στην εκδοτική σειρά σύγχρονες αγιορείτικες μορφές, της Ιεράς Μονής Παρακλήτου, υπάρχει και το βιβλίο Σάββας ο πνευματικός, που είναι το έκτο αυτής της σειράς.
Ο συγγραφεύς του βιβλίου Αρχιμανδρίτης Χερουβείμ, κτήτωρ της Iεράς Mονής Παρακλήτου, όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1930 μόναζε στο Άγιο Όρος σε νεαρή ηλικία, άκουγε πολλά θαυμαστά για τον παπά Σάββα τον πνευματικό που ασκήτευε μέχρι το 1908, έτος της κοιμήσεως του, στη σκήτη της μικράς Αγίας Άννης.
Είχε έντονη επιθυμία να συγγράψει το βίο του πράγμα που πραγματοποιήθηκε το 1972. O παπά Σάββας ήταν εκπληκτικός στην διάκριση πνευμάτων, όσο δυσδιάκριτη και εάν ήταν η πλάνη την οσφραινόταν, αυτό διαφαίνεται στην μελέτη του βιβλίου που αναφέραμε.
Μέσα στις σελίδες του περισώθηκαν κάποια γεγονότα πολύ σημαντικά, εμείς σήμερα θα δούμε ένα συγκλονιστικό περιστατικό που τιτλοφορείται "Ο Άγγελος που δεν ήταν Άγγελος" πριν το παρουσιάσουμε αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε τον μακαριστό συγγραφέα του βιβλίου που μας το διέσωσε.
Πρόκειται για μια ιστορία που μπορεί να ανοίξει τα μάτια κάποιων αδελφών που παραπλανήθηκαν από εκείνον που ενώ είναι άγριος λύκος, τα καταφέρνει να εμφανίζεται σαν αρνί, λοιπόν, διαβάζουμε...
Στους τόσους που εξομολογούσε ο πάπα-Σάββας ήταν και ένας Ρουμάνος διάκονος. Νεαρός ακόμη ήρθε στον Άθω και ησύχαζε κάπου στην έρημο, όχι και πολύ μακριά από την Μικρά Αγία Άννα.
-Πνευματικέ μου, τού λέει μία ημέρα ο διάκονος αυτός περίλυπα, σε παρακαλώ, μη ξεχάσεις να μνημόνευσης αύριο στην λειτουργία την μητέρα μου που έχει τα τρίτα της.
Τα λόγια αυτά χτύπησαν στην ακοή του πάπα-Σάββα σαν λόγια που πρόδιδαν θριάμβους του διαβόλου. Ο διακριτικός γέροντας ταράχτηκε. Εδώ, σκέφθηκε, κάποιο άσχημο φαγητό μαγείρεψε ο εχθρός. Ο πανούργος! Με πόση τέχνη πλανεύει και σκοτίζει τα πλάσματα του Θεού!
Χωρίς να δείξει εξωτερικά την αγωνία του, επιδόθηκε στην ανίχνευση του κακού.
- Για πες μου, παιδί μου, καθαρότερα την υπόθεση. Η μητέρα σου έχει αύριο τα τρίτα της. Δηλαδή πέθανε προχθές. Πέθανε στην Ρουμανία. Πώς εσύ σε δύο ήμερες πληροφορήθηκες τον θάνατό της;
Μεσολάβησε λίγη σιγή.
- Πώς; Πώς το έμαθα; άρχισε να λέει δειλά ο διάκονος. Να, μου το είπε .....
- Ποιος σου το είπε;
- Μου το είπε ο φύλακας άγγελός μου.
- Ο φύλακας άγγελός σου; Έχεις ιδεί τον άγγελό σου;
- Αξιώθηκα να τον ιδώ. Δεν είναι μία και δύο φορές. Είναι τώρα δύο χρόνια. Μου παρουσιάζεται και με συντροφεύει στην προσευχή. Λέμε μαζί τους Χαιρετισμούς, κάνουμε μετάνοιες, ανοίγουμε πνευματικές συζητήσεις ...
Εκείνο το "δύο χρόνια" πίκρανε πολύ τον παπά-Σάββα. Δύο χρόνια πλάνης δεν είναι κάτι το ασήμαντο.
Να αφήνεις τον εχθρό να χτίζει μέσα σου ανενόχλητα επί δύο χρόνια το οικοδόμημα της καταστροφής σου, είναι θλιβερό.
- Και γιατί, παιδί μου, τόσο καιρό, δεν μου ανέφερες τίποτε;
- Μου είπε ο άγγελος πως δεν είναι απαραίτητο.
Ο παπά-Σάββας καταλάβαινε πως έχει να δώσει μεγάλη μάχη. Να πείσει πρώτα τον δυστυχή διάκονο ότι δεν πρόκειται για άγγελο. Να ετοιμασθεί έπειτα να αντιμετωπίσει την οργή του δαίμονος. "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον και σώσον ημάς", προσευχήθηκε μυστικά με θέρμη.
- Παιδί μου, είσαι βέβαιος πως είναι άγγελος του Θεού αυτός που σου εμφανίζεται;
- Βέβαιος; Βεβαιώτατος, γέροντά μου! Μα προσευχόμαστε μαζί, κάνουμε καθημερινώς χίλιες μετάνοιες, συζητούμε για την μέλλουσα ζωή, για τον παράδεισο ... Ο φύλακας άγγελος μου είναι.
Ο διάκονος φαινόταν αμετάπειστος. Εκείνο όμως που τον έκανε επιφυλακτικό ήταν η εμπιστοσύνη του στον θεοφώτιστο πνευματικό του. Αλλά πάλι, έλεγε, πως μπορεί ο δαίμονας να με ενισχύει στην προσευχή; Αυτός πολεμεί τους προσευχομένους.
Μετά από πολλά συμφώνησαν να καταφύγουν σε μερικές δοκιμασίες. Να δοκιμάσουν τον "φύλακα άγγελο".
- Ζήτησέ του, του είπε ο παπά-Σάββας, μόλις ξανάρθει να πει το "Θεοτόκε Παρθένε". Ακόμη πες του να κάνει το σημείο του σταυρού.
Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Όταν δύο ολόκληρα χρόνια σε έχει ο πονηρός τυλιγμένο στην πλάνη, τότε και τα μάτια σου και τα αυτιά σου τα πλανεύει και φαντάζεσαι πως ακούς το "Θεοτόκε Παρθένε" και πως τον βλέπεις να σταυροκοπιέται.
Στην επόμενη επίσκεψη ο διάκονος με κάποια κρυφή εσωτερική ικανοποίηση ανήγγειλε στον πνευματικό.
- Γέροντα μου, τα πράγματα έχουν όπως σου τα είπα. Είναι άγγελος του Θεού. Είναι ο φύλακας άγγελός μου. Και το "Θεοτόκε Παρθένε" το είπε και τον σταυρό του τον έκανε.
Ο παπά-Σάββας καλά το είχε αντιληφθεί. Δύο ετών δουλειά από τον πολυμήχανο εχθρό δεν μπορούσε να αχρηστευθεί εύκολα. Αν όμως αυτός ξέρει πολλές μηχανές, στους θεοφόρους λάμπει το φως της πανσοφίας του Θεού, που εξουδετερώνει τα τεχνάσματα του σκότους.
Κάποια φωτεινή ιδέα άστραψε τότε στον φωτόμορφο νου του Πνευματικού. Και στρέφεται αμέσως προς τον διάκονο:
- Άκου εδώ, παιδί μου. Πρόσεξε σε μία τελευταία δοκιμασία. Μ΄αυτήν θα ξεκαθαρίσουν τα πράγματα. Στους αγγέλους του Θεού υπάρχει η δυνατότης όλα να είναι γνωστά, γιατί τους τα αποκαλύπτει ο Θεός. Στους δαίμονες αντιθέτως δεν υπάρχει παρομοία δυνατότης και πολλά πράγματα τους είναι σκοτεινά. Συμφωνείς;
- Συμφωνώ.
- Αφού συμφωνείς, πρόσεξε τι θα κάνουμε. Εγώ, την στιγμή αυτή, ακριβώς την στιγμή αυτή, κάτι θα σκεφθώ -σκέφθηκε κάτι εις βάρος του διαβόλου- και το αφήνω κρυπτό και αψηλάφητο μέσα μου. Εσύ το βράδυ να ζήτησης από τον άγγελο να σου το πει. Αν το βρει, τότε χωρίς αμφιβολία είναι του Θεού. Και να έρθεις να με ενημερώσεις.
Γυρίζοντας ο διάκονος στην καλύβη του, σάλευε μέσα του κάτι σαν αγωνία, σαν δυσάρεστη προαίσθηση. Από την άλλη μεριά θαύμαζε την σπουδαία ιδέα του πνευματικού. Η υπόθεσις θα περνούσε τώρα στην κρίσιμη φάση της.
Μόλις ζητήθηκε, την νύχτα, από τον άγγελο η λύσις του προβλήματος, κάποια δυσδιάκριτη ταραχή αυλάκωσε το φωτεινό πρόσωπό του. Φάνηκε να σαστίζει.
- Μα, αγαπητέ μου πάτερ. Γιατί εσύ, ανώτερος άνθρωπος, να ενδιαφέρεσαι για τους λογισμούς ενός θνητού; Αυτό είναι κατάντημα. Φτωχές επιθυμίες. Δεν προτιμάς να πάμε να σου δείξω απόψε την κόλαση, τον παράδεισο, την δόξα της κυρίας Θεοτόκου;
Ο διάκονος, που άρχισε κάτι να υποψιάζεται, επέμενε στο θέμα τους.
- Κάνω υπακοή στον πνευματικό. Να μου πεις τι σκέφθηκε.
Ο άγγελος με μερικούς επιδέξιους ελιγμούς προσπάθησε να μεταφέρει άλλου την συζήτηση. Ο διάκονος όμως με επιμονή τον επανέφερε στο θέμα. Άλλωστε οι τεχνικές αυτές υπεκφυγές δεν του προξενούσαν καλή εντύπωση.
- Να μου πεις τι σκέφθηκε ο πνευματικός. Το θέμα είναι απλό. Γιατί αποφεύγεις; Το αγνοείς;
- Πρόσεχε, διάκο. Με τον μικροπρεπή τρόπο που μου συμπεριφέρεσαι κινδυνεύεις να χάσης την εύνοιά μου.
- Δεν ξέρω. Σου ζητώ κάτι το εύκολο. Γνωρίζεις ή όχι επί τέλους τι σκέφθηκε ο πνευματικός;
Την ώρα αυτή πετάχτηκε το λαμπερό προσωπείο, μια φρικτή μορφή αποκαλύφθηκε, μερικά άγρια δόντια έτριξαν και σαν από στόμα λυσσασμένου θηρίου ακούσθηκαν τα λόγια:
- Να χαθείς, άθλιε. Αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση, στην φωτιά! Θα σε κάψουμε! Θα σε καταστρέψουμε!
Και ο διάκονος έμεινε μόνος του. Μόνος του και σωστό ερείπιο. Όλη η γλυκύτητα των οπτασιών, δύο χρόνια τώρα, δεν αντιστάθμιζε την τωρινή του πικρία. Αν δεν τον εστήριζαν από μακριά οι προσευχές του πνευματικού που ξαγρυπνούσε και παρακαλούσε γι΄ αυτόν, θα 'χε παραδώσει το πνεύμα του.
Πέρασαν αρκετές ώρες ώσπου να συνέλθει και να σταθεί στα πόδια του. Η καλύβη του πια δεν τον χωρούσε. Πουθενά δεν έβλεπε ασφάλεια παρά μόνο κοντά στον πνευματικό. Σ΄ όλη του την διαδρομή βούιζε στ' αυτιά του η απειλή: Αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση! Ο τρόμος τον διαπερνούσε μέχρι το μεδούλι.
Έφθασε όπως έφθασε ως την καλύβη της Αναστάσεως. Έπιασε το ράσο του πνευματικού και δεν το άφηνε ούτε στιγμή. Και την ώρα που έπρεπε εκείνος να κοιμηθεί λίγο, δίπλα του ο τρομοκρατημένος διάκονος!
- Μη φοβάσαι παιδί μου. Ηρέμησε.
- Πώς να μη φοβηθώ πνευματικέ μου που πλησιάζει η ώρα. Ω! Πλησιάζει η ώρα που θα με πάρουν. Χριστέ μου, σώσε με!
Και πράγματι. Την καθορισμένη ώρα δέχθηκε βίαια επίθεση των πονηρών πνευμάτων. Τι κραυγές τρόμου και απελπισίας ήταν αυτές!
- Σώσε με, πνευματικέ μου! Χάνομαι! Με παίρνουν! Σώσε με!
Γονατίζει ο πάπα-Σάββας και γεμάτος πόνο και δάκρυα δέεται στον Κύριο να λυπηθεί τον δούλο Του και να επιτιμήσει τους πονηρούς δαίμονες. Εισακούσθηκε η δέησίς του και ο ταλαίπωρος διάκονος σώθηκε από "στόματος λέοντος".
Έτσι πήρε τέλος η τραγωδία. Τραγωδία πολύ διδακτική. Αλήθεια, τι κίνδυνοι κρύβονται πίσω από τις οπτασίες και τα οράματα! Τι μπορεί να χτίση ο εχθρός, όταν δεν ξεδιπλώνουμε πλήρως τον εσωτερικό μας κόσμο στην εξομολόγηση!
Τι αξίζει ένας έμπειρος πνευματικός!
Για να το καταλάβουμε αυτό ας ανατρέξουμε στην πείρα της εκκλησίας όπως αυτή είναι θησαυρισμένη μέσα στα γεροντικά και στα συναξάρια.
Στα τέλη του 11ου αιώνος αρχές 12ου βασίλευε στο Βυζάντιο ο περίφημος Αλέξιος ο πρώτος ο Κομνηνός.
Ο ιδρυτής της δυναστείας των Κομνηνών, υπήρξε θαυμαστή προσωπικότητα, ήταν μεγάλος στα στρατιωτικά, μεγάλος και στα πολιτικά, σπουδαίος στρατηγός αλλά και σπουδαίος διπλωμάτης, ικανός να συλλάβει μεγάλους σκοπούς και να φέρει εις πέρας μεγάλα έργα.
Όταν ανήλθε στον θρόνο παρέλαβε μια αυτοκρατορία σε αξιοθρήνητη κατάσταση, σε πλήρη διάλυση, και φθάνοντας στο τέλος της ζωής του την άφησε δυνατή ένδοξη και ειρηνική.
Κατόρθωσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία κινδύνους από τους Πετσενέγγους, τους Σελτζούκους Τούρκους, την Α' Σταυροφορία, και τους Νορμανδούς.
Ήταν πράγματι μεγάλος αυτοκράτορας, έσωσε το Βυζάντιο σε μια δύσκολη ώρα και με την δυναστεία του έδωσε την τελευταία λάμψη στο Βυζάντιο που κράτησε για έναν ολόκληρο αιώνα.
Στα χρόνια αυτού του ονομαστού αυτοκράτορα ζούσε στο Βυζάντιο σε ένα μοναστήρι του Βοσπόρου, μια μεγάλη ασκητική μορφή, ο όσιος Κύριλλος ο Φιλεώτης.
Ο Αλέξιος τον είχε γνωρίσει, τον σεβόταν σαν να ήταν ο προφήτης Ηλίας, τον επισκεπτόταν με την οικογένεια του και του ζητούσε συμβουλές για κρίσιμα ζητήματα της αυτοκρατορίας.
Όταν το 1081μΧ ο Αλέξιος σε ηλικία 24 ετών ανήλθε στον θρόνο, ο όσιος Κύριλλος ο Φιλεώτης ήταν 66 ετών.
Μέχρι και το τέλος της ζωής του Οσίου, που επήλθε στην ηλικία των 93 ετών, συνέχιζε να βασιλεύει ο Αλέξιος.
Στα 3 τελευταία έτη της ζωής του ασθένησε βαριά, ο αυτοκράτορας με την οικογένεια του τον επισκέφθηκε, τότε σκεπτόταν να εκστρατεύει στην Μικρά Ασία κατά των Τούρκων, ζήτησε την συμβουλή του οσίου.
Εκείνος του είπε να αναβάλει για αργότερα την εκστρατεία οπότε θα σημειώσει νίκη. Ο βασιλεύς τον άκουσε και η προφητεία του οσίου επαληθεύτηκε όταν μετά από 9 έτη, το 1116, νίκησε ο Αλέξιος τον Σουλτάνο του Ικονίου Μαλίκ Σάχ, στην Αμπούν, κοντά στο Φιλομήλιο της Φρυγίας.
Μεταξύ των ανακτόρων και του οσίου Κυρίλλου υπήρχαν στενές σχέσεις, συχνά τον επισκεπτόταν ο Μιχαήλ ο Σεβαστός και ο Ιωάννης ο Σεβαστός. H λέξις Σεβαστός φαίνεται πως δηλώνει του αξίωμα του Σεβαστοκράτορος, το δεύτερο στην ιεραρχία μετά τον αυτοκράτορα. Αυτό το αξίωμα δεν υπήρχε προηγουμένως αλλά καθιερώθηκε από τον Αλέξιο.
Ο Μιχαήλ Σεβαστός ήταν αδελφός της Ειρήνης Δούκαινας δηλαδή της Βασίλισσας. Αυτός είχε γοητευτεί πρώτος από την αγιότητα του Κυρίλλου και μίλησε γι' αυτήν στον αυτοκράτορα, δηλαδή, αφού επισκέφτηκε τον όσιο στο κελί του και συνομίλησε μια ολόκληρη νύχτα επιστρέφοντας ανέφερε στον αυτοκράτορα τα εξής: "αληθώς άγιε βασιλέα όπως τα ακούσαμε και τα είδαμε ο όσιος είναι γηραλέος, ιεροπρεπής, πολύ καλός, ειρηνικός, με ήθος ταπεινό, και για να μην λέω πολλά είναι στολισμένος με κάθε αγαθό, και γεμάτος θεϊκή αγάπη, βλέποντας τον νομίζεις ότι βλέπεις τον προφήτη Ηλία."
Προς το τέλος του βίου του όσιου γίνονταν συχνές επισκέψεις στο κελί του από τον Ιωάννη Σεβαστό ανιψιό του βασιλέως. Ο Ιωάννης με την συνοδεία του πήγαινε συχνά στον όσιο για να ακούει σωτηρίους λόγους και να παίρνει την ευχή του τώρα θα πούμε κάτι που δεν το συναντούμε συχνά στους βίους των αγίων ο αόρατος εχθρός μπορεί να παίρνει πολλές μορφές ας χρησιμοποιήσουμε ένα ρήμα από την δευτέρα προς Κορινθίους επιστολή, μετασχηματίζεται.
Βλέποντας βαριά άρρωστο, ταλαιπωρημένο από την πολυχρόνια άσκηση και τα γηρατειά, ήταν πάνω από 90 έτη αποφάσισε να του στήσει μια πλεκτάνη. Εμφανίστηκε δηλαδή με την μορφή του Ιωάννη Σεβαστού και εζήτησε να τελεστεί μια θεία λειτουργία μέσα στο κελί του. Ο όσιος δέχτηκε, έτσι έγινε στο κελί του μια φανταστική ψευτολειτουργια.
Όταν τέλειωσε αυτή η δαιμονική σκηνοθεσία και όταν ο όσιος έκανε σχετική συζήτηση με τον υποτακτικό του εκείνος μυρίστηκε ότι ο γέροντάς του έπεσε σε πλάνη και προσπαθούσε να τον συνεφέρει.
Αλλά ας παρακολουθήσουμε τον Μέγα Συναξαριστή, "ο δε όσιος του είπε, δεν βλέπεις τον Σεβαστό με τους ανθρώπους του, και την σκηνή του; και του διηγήθηκε του μαθητού του όλα όσα συνέβησαν. Αποκρίνεται ο μαθητής εγώ δεν βλέπω τίποτα από όσα λέγεις, και ο όσιος απαντά, τουλάχιστον δεν βλέπεις το δισκοπότηρο και τα καλύμματα που βρίσκονται ακόμη εδώ μέσα; Και ενώ έλεγε αυτά, έδειχνε με το χέρι του το ψευτοδισκοπότηρο που δεν ήταν τίποτα άλλο, από το δικό του ποτήρι. Τότε ο μαθητής του το έφερε κοντά και του λέει: αυτό δεν είναι το ποτήρι με το οποίο πίνεις; και αποκρίθηκε ναι."
Δεν θα συνεχίσουμε άλλο, οποίος θέλει περισσότερα ας ανατρέξει στον Μέγα Συναξαριστή στις 2 Δεκεμβρίου.
Ο όσιος Κύριλλος νόμιζε ότι έβλεπε δισκοπότηρο, και όμως ήταν ένα συνηθισμένο ποτήρι, το δικό του, δηλαδή, το μυαλό του θόλωσε και η όραση του επηρεάστηκε από δαιμονική ενέργεια, βέβαια, ο όσιος τελικά συνήλθε, και κατάλαβε την παγίδα που του έστησε ο εχθρός. Είχε το ελαφρυντικό ότι βρισκόταν σε κατάσταση ατονίας, και θα λέγαμε αποδιοργανώσεως από τα γηρατειά του και την ασθένειά του.
Όπως είδαμε ποιο πάνω ο όσιος Κύριλλος είχε προφητικό χάρισμα επίσης είχε και το ιαματικό χάρισμα. Είχε κατακτήσει σε μεγάλο βαθμό την αρετή της ελεημοσύνης στον βίο του υπάρχουν συγκινητικές διηγήσεις πάνω σε αυτό το θέμα και παρόλα αυτά σε κάποια στιγμή έπεσε σε πλάνη! Άκουγε Θεία Λειτουργία και όμως αυτό δεν ήταν Θεία Λειτουργία.
Έβλεπε δισκοπότηρο και όμως όλο αυτό ήταν ένα συνηθισμένο ποτήρι.
Και από την περίπτωση του οσίου Κυρίλλου, και από την άλλη του Ρουμάνου διακόνου στον Άθω, βγαίνει κάποιο συμπέρασμα, ενθυμήστε την άλλη περίπτωση με τον Ρουμάνο διάκονο.
Τι διαβάσαμε στο βιβλίο Σάββας ο Πνευματικός;
Ο διάκονος έλεγε πως μπορεί ο δαίμονας να με ενισχύει στην προσευχή αυτός πολεμεί τους προσευχομένους, σημείωσις δική μας, ο διάκονος μαζί με τον δήθεν άγγελο έκαναν μαζί κάθε μέρα 1000 μετάνοιες !!
Και έλεγαν και τους χαιρετισμούς την Παναγίας, μετά από πολλά συμφώνησαν να καταφύγουν σε μερικές δοκιμασίες να δοκιμάσουν τον φύλακα Άγγελο ζήτησε του είπε ο παπά Σάββας μόλις ξαναρθεί να πει το Θεοτόκε Παρθένε, ακόμη πες του να κάνει το σημείο του Σταυρού, τα πράγματα όμως, συνεχίζουμε να διαβάζουμε το βιβλίο Σάββας ο πνευματικός, τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο απλά, όταν δυο ολόκληρα χρόνια σε έχει ο πονηρός τυλιγμένο στην πλάνη τότε και τα μάτια σου και αυτιά σου τα πλανεύει και φαντάζεσαι πως ακούς το Θεοτόκε Παρθένε και πως τον βλέπεις να σταυροκοπιέται.
Λοιπόν ποιο είναι το συμπέρασμα, παραπλανάται η όρασις και η ακοή, και νομίζει κάποιος, ότι, βλέπει κάποιον Άγγελο η έναν Άγιο, νομίζει ότι ακούει από τον εμφανισθέντα το Θεοτόκε Παρθένε, το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με, το Πάτερ ημών, και όμως κάτι άλλο συμβαίνει, γιαυτό μη δίνετε προσοχή στις διηγήσεις των διαφόρων πλανεμένων.

Μην εμπιστεύεστε και στους ανθρώπους του Τραχωνίου ο δήθεν εμφανιζόμενος Άγιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης είναι πονηρό πνεύμα.
Η "Θεια Λειτουργία" που τελεί είναι μια δαιμονική τελετουργία.
Το δήθεν Άγιο αίμα του Χριστού, που κοινωνούν, που το μεταφέρουν σε μπουκαλάκια και στους μακράν ευρισκομένους οπαδούς, είναι κρασί με δαιμονική ενέργεια.
Η δήθεν φωνή του γέροντα Παϊσίου στον τάφο του, που απευθύνθηκε σε οπαδούς της κινήσεως του Τραχωνίου και τους είπε "τώρα στην θέση την δική μου είναι ο παπά Μιχάλης" προερχόταν από πονηρό πνεύμα.
Και τι να πει κανείς για ενέργειες του παπά Μιχάλη, για γρονθοκοπήματα στο πάσχον μέρος του σώματος για να χτυπηθεί το δαιμόνιο που προξενεί την ασθένεια, και μάλιστα πρέπει ο πάσχων να γυμνωθεί, είτε άνδρας είτε γυναίκα, πρέπει οι γροθιές να πέσουν στο γυμνό σώμα.
Όταν η πάθησις είναι μέσα στο στόμα χρειάζεται φύσημα, οσoν αναφορά την χρήση αγιασμού για εκδίωξη ασθενειών δεν ωφελεί ο αγιασμός που γίνεται από τους ιερείς, αλλά αυτός που έφερε ο παπά Mιχάλης από τους αγίους τόπους.
Πάντως η κίνηση του Tραχωνίου βαδίζει σταθερά στην αίρεση, οι οπαδοί της κινήσεώς σε λίγο θα διαμορφώσουν αιρετική ομάδα μέσα στους κόλπους της εκκλησίας μας.
Οι ποιμένες της εκκλησίας μας ας φροντίσουν να κατατοπίσουν το ποίμνιο τους ώστε όσο το δυνατόν λιγότεροι να προσχωρήσουν στην διαμορφούμενη αίρεση.


Πολλά μικρόβια κυκλοφορούν ας προλάβουμε να εμβολιαστούμε…

Saturday, November 11, 2017

Τι είδε ο Άγιος Νήφων σε όραμα να συμβαίνει την ώρα της Θείας Λειτουργίας



Ο Άγιος Νήφων, επίσκοπος Κωνσταντιανής (4ος αι.) αξιώθηκε να δει πολλά θεϊκά οράματα με τα φωτισμένα από το Άγιο Πνεύμα μάτια της ψυχής του.

Κάποτε, σε μια θεία λειτουργία, μόλις ο λειτουργός εκφώνησε: «Ευλογημένη η βασιλεία…», ο Άγιος είδε φωτιά να κατεβαίνει από τον ουρανό και να καλύπτει το άγιο θυσιαστήριο και τον ιερέα χωρίς εκείνος να καταλάβει τίποτα.

Αργότερα, όταν άρχισε να ψάλλεται ο τρισάγιος ύμνος από το λαό, τέσσερις άγγελοι κατέβηκαν κι έψαλλαν μαζί τους.

Στον Απόστολο, φανερώθηκε ο μακάριος Παύλος να καθοδηγεί τον αναγνώστη.

Στο «Αλληλούια», μετά τον Απόστολο, οι φωνές του λαού ανέβαιναν ενωμένες στον ουρανό σαν ένα πύρινο σφιχτοπλεγμένο σχοινί.

Και στο Ευαγγέλιο, κάθε λέξη έβγαινε σαν φλόγα από το στόμα του ιερέα και υψωνόταν στα επουράνια.

Λίγο πριν από την είσοδο των τιμίων Δώρων, βλέπει ξαφνικά ο όσιος ν’ ανοίγει ο ουρανός και να ξεχύνεται μια άρρητη και υπερκόσμια ευωδία. Άγγελοι κατέβαιναν από ψηλά, ψάλλοντας ύμνους και δοξολογίες στον Αμνό, τον Χριστό και Υιό του Θεού και να!

Παρουσιάστηκε τότε ένα κατακάθαρο και τρισχαριτωμένο Βρέφος!

Το κρατούσαν από τά χέρια τους άγγελοι, που το έφεραν και το απέθεσαν στο άγιο δισκάριο, όπου βρίσκονταν τα τίμια Δώρα. Γύρω Του μαζεύτηκαν πλήθος ολόλαμπροι και λευκοφόροι νέοι, που ατένιζαν με θαυμασμό και δέος τη θεϊκή Του ομορφιά.

Ήρθε η στιγμή της μεγάλης εισόδου.

Ο λειτουργός πλησίασε για να πάρει στα χέρια του το άγιο δισκάριο και το άγιο ποτήριο, τα ύψωσε και τα έβαλε πάνω στο κεφάλι του, σηκώνοντας μαζί τους και το Βρέφος.

Όταν βγήκαν τα Άγια, κι ενώ ο λαός έψαλλε κατανυκτικά, είδε ο όσιος αγγέλους να φτερουγίζουν κυκλικά πάνω απ’ το λειτουργό.

Δύο Χερουβείμ και Δύο Σεραφείμ προχωρούσαν μπροστά του και πλήθος άλλων αγγέλων τον συνόδευαν, ψάλλοντας με αγαλλίαση άρρητους ύμνους.

Όταν ο ιερέας έφτασε στην αγία τράπεζα κι ακούμπησε τα τίμια Δώρα, οι άγγελοι τη σκέπασαν με τις φτερούγες τους. τα Δύο Χερουβείμ στάθηκαν στα δεξιά του λειτουργού και τα Δύο Σεραφείμ στ’ αριστερά του, χωρίς όμως εκείνος να τα βλέπει.

Η θεία μυσταγωγία συνεχίστηκε.

Είπαν το «Πιστεύω» κι έφτασαν στον καθαγιασμό των τιμίων Δώρων.

Ο λειτουργός τα ευλόγησε και είπε το «…μεταβαλών τω Πνεύματι σου τω Aγίω. Αμήν Αμήν Αμήν». Τότε βλέπει πάλι ο δίκαιος έναν άγγελο να παίρνει μαχαίρι και να σφάζει το Βρέφος. το αίμα Του το έχυσε στο άγιο ποτήριο, ενώ το σώμα Του το τεμάχισε και το τοποθέτησε στο δισκάριο.

Ύστερα αποτραβήχτηκε πάλι στη θέση του και στάθηκε σεμνά κι ευλαβικά.

‘Όταν ο λειτουργός ύψωσε τον άγιο Άρτο εκφωνώντας «τα άγια τοις αγίοις», ενώ ο λαός έψαλλε «Εις άγιος, εις Κύριος…», κάποιος από το εκκλησίασμα στράφηκε στον άγιο και τον ρώτησε σιγανά: Γιατί, πάτερ, ο ιερέας λέει «τα άγια τοις αγίοις»; -για μας όλους το λέει, παιδί μου. και σημαίνει: στα άγια μέλη του Χριστού να προσέλθει όποιος είναι άγιος!

Και τι είναι αγιοσύνη, πάτερ; ξαναρώτησε ο άλλος, που ήταν απλοϊκός.

Να… Αν είσαι ακόλαστος, μην τολμήσεις να γίνεις μέτοχος σε τόσο μεγάλο μυστήριο. ”Αν έχεις έχθρα με κάποιον, μην πλησιάσεις. Αν περιγελάς ή ορίζεις ή κατακρίνεις το συνάνθρωπό σου, στάσου μακριά από τη θεία Κοινωνία. Πρώτα εξέτασε τον εαυτό σου, κι αν είσαι ενάρετος πλησίασε. Αν όμως δεν είσαι, φύγε”.

Στο μεταξύ ο λειτουργός εκφώνησε: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε».

Ο άγιος παρατηρούσε τώρα όσους κοινωνούσαν. Άλλων τα πρόσωπα μαύριζαν, μόλις έπαιρναν τα θεία Μυστήρια, ενώ άλλων έλαμπαν σαν τον ήλιο.

Οι άγγελοι στέκονταν εκεί κοντά και παρακολουθούσαν με σεβασμό τη μετάληψη. ‘Όταν κοινωνούσε κάποιος ευσεβής, του έβαζαν στο κεφάλι ένα στεφάνι.

Όταν, αντίθετα, πλησίαζε κάποιος αμαρτωλός, γύριζαν αλλού το πρόσωπό τους με φανερή αποστροφή. Τότε τα άχραντα Μυστήρια σαν να εξαφανίζονταν από την αγία λαβίδα, έτσι που ο αμαρτωλός φαινόταν να μην παίρνει μέσα του το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Κι έφευγε κατάμαυρος σαν αράπης, με την αποδοκιμασία του Κυρίου διάχυτη στην όψη του.

Όταν τελείωσε η λειτουργία και ο ιερέας έκανε την κατάλυση, παρουσιάστηκε και πάλι το Βρέφος σώο πάνω στα χέρια των αγίων αγγέλων!

Ξαφνικά η στέγη του ναού σαν να σχίστηκε στα δύο. Από κει οι άγγελοι ανέβασαν το Παιδί στους ουρανούς με ύμνους και δοξολογίες, όπως το είχαν κατεβάσει, ενώ μία υπέροχη ευωδία ξεχύθηκε και πάλι ολόγυρα».

www.agioritikovima.gr

Wednesday, November 8, 2017

O Άγιος Νεκτάριος,ο Αγιορείτης γέροντας Νεκτάριος και η Παναγία.Ένα σύγχρονο θαύμα στον Άθωνα.

O Άγιος Νεκτάριος, ο Αγιορείτης Γέροντας Νεκτάριος και η Παναγία.Ένα σύγχρονο θαύμα στον Άθωνα. Ένα θαύμα της Θεομήτορος, δια του Αγίου Νεκταρίου.

Δήγηση του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ροδοστόλου κ.κ.Χρυσοστόμου (από το βιβλίο του Θεομητορικά και εξόδια στον Αθωνα.σελ.12-17 -διασκευασμένο.)

Τον μήνα Απρίλιο του έτους 1981,μετά από δεκαετείς εν κόσμω προσπάθειες για όσο το δυνατόν μοναχοπρεπέστερη διαβίωση ,πεισθήκαμε (οι περί τον ιερομόναχο Κύριλλο) ότι τα δεδομένα και οι συναφείς συγκυρίες δεν μπορούσαν να συμβάλλουν σε αυτό που διακαώς ζητούσε η ψυχή μας.Γι΄αυτό αποφασίσαμε να αναχωρήσουμε και να έλθουμε προς οριστική εγκαταβίωση στο Άγιο Όρος ,στο Περιβόλι της Παναγίας ,στην ωραιότερη πατρίδα εκείνων που θέλουν να ζήσουν ως μοναχοί και να πεθάνουν οσιοπρεπώς.
Πρίν καταλήξουμε οριστικά στο κελλί που βρισκόμεθα σήμερα(Αγ.Νικόλαος Μπυραζέρη) περιδιαβαίναμε και ερευνούσαμε τα οπουδήποτε έρημα κελλιά ,για να δούμε πού και ποιο θα διαλέγαμε προς οριστική διαμονή.
Σε εκείνες τις προσπάθειες και τις ανά την ιερή χερσόνησο πορείες,βρεθήκαμε να περνάμε έξω από την καγκελόπορτα του Ιβηρίτικου κελλιού του Αγίου Ονουφρίου,το οποίο γειτονεύει με την Ιερά Μονή Φιλοθέου και είδαμε στον κήπο του ένα ηλικιωμένο μοναχό ,κάθιδρο και εντελώς ατημέλητο,που με κινήσεις όμως που πρόδιδαν πολυχρόνια καλλιεργητική εμπειρία και μυική σιγουριά στο ανεβοκατέβασμα της μακροστύλιαρης δικέλλας,έσκαβε κατάβαθα και αναποδογύριζε τελείως το πολλά υποσχόμενο χώμα.Στις δε καταπράσινες απλωσιές της αντικρυνής πλευράς του κτήματος ,δυό καλοθερμμένα μουλάρια ,ξεσαμάρωτα κι΄αμολυτά ,να καταχαίρονται τις ανοιξιάτικες γλυκοζεστασιές και ξένοιαστα να μασουλάνε τις ποικίλες χλωροτρυφεράδες.
Το παρουσιαστικό του ,σε συνάρτηση με κάποιες επιφυλακτικότητες και προκαταλήψεις που κουβαλούσαμε από τον κόσμο ,αυτομάτως μόρφωσε μέσα μας την γνώμη και την απόφαση να τον προσπεράσουμε όσο το δυνατό πθιό βιαστικάκαι να συνεχίσουμε τάχα αδιάφοροι τον δρόμο.
Σταμάτησε όμως αμέσως εκείνος το σκάψιμο και το βολοκόπημα και ατενίζοντας μας,πρότεινε να περάσουμε «μέσα ,για ένα ποτήρι νερό».
Μας ξάφνιασε η πρότασις και ως διά μαγείας άλλαξε τους λογισμούς της επιφυλακτικότητας και της «συνέσεώς μας».Μας φάνηκε δε και τόσο φιλάδελφη και καλωσυνάτη η πρόσκλησίς του,ώστε καταλάβαμε ότι θα διαπράτταμε αγένεις αν αδιαφορούσαμε ,προσποιούμενοι επί πλέον και τους …κωφούς.Παραμερίσαμε λοιπόν κάθε ενδοιασμό και αδίστακτα βηματίσαμε προς το κελί του.
Προσκυνήσαμε κατά τα εθισμένα στο εκκλησάκι και ακολούθως απολαμβάναμε στο αρχονταρίκι του το «αγιορείτικο» κέρασμα και τον μεστό απλότητας και αγιωσύνης ,όπως αποδείχθηκε λόγο του.
Τώρα που τον βλέπαμε από τόσο κοντά ,διαπιστώναμε εντελώς διαφορετικά πράγματα από εκείνα που νομίσαμε στην αρχή και εκ του μακρόθεν.Το ύφος του πατρός Νεκταρίου-αυτό ήταν το όνομα του γέροντος-και η εκφορά του λόγου του ,παρέπεμπαν σε χρόνους και γεροντάδες του Λαυσαικού και θύμιζαν σκηνικά και δεδομένα περιγραφών του Ευεργετινού….
Πως μπορούσε να έχει τόση ηρεμία και ιλαρότητα το πρόσωπο ενός ορεσίβιου σκαφτιά και σκληροδίαιτου ξωμάχου;Και μιλούσε με τόση απλότητα και γαλήνη.Και παρουσίαζε μια εσωτερική καλλιέργεια και ευγένεια ψυχής ,που καθόλου ,μα καθόλου ,δεν συμφωνούσε με το άξεστο και αγροίκο της κορμοστασιάς του και με το απαράδεκτο της ενδυμασίας και της υποδήσεώς του.Μεταξύ των άλλων μας είπε: «Πατέρες ,μου φαίνεστε καλλιεργημένοι και γραμματιζούμενοι.Εγώ δεν γνωρίζω γράμματα.Γι΄αυτό θα σας διηγηθώ ένα θαύμα που έγινε σε μένα τον ανάξιο από τον Άγιο Νεκτάριο με εντολή της Παναγίας μας και σίς σας παρακαλώ να το γράψετε στο περιοδικό που γράφουν όλα τα θαύματα του Αγίου και της Προστάτιδας του Τόπου μας.
«Κατά τον Φεβρουάριο που μας πέρασε (1981) ,είχα αρρωστήσει βαρειά.Ήμουν πολύ κρυωμένος και με μεγάλο πόνο στο στήθος.Και η καρδιά μου πονούσε συχνά και δυνατά ,΄’ώστε έφτασα στο σημείο να αναγκασθώ να ζητήσω βοήθεια γιατρού,πράγμα που ποτέ δεν το συνήθιζα.Έστειλα ένα εργάτη στην Μονή Φιλοθέου ,απ΄άυτούς που ξυλεύουν στα εδώ ένα γύρο,και κάλεσα τον πατέρα Σάββα. .Όταν ήρθε παρέα με ένα καλογέρι ,είχε αρχίσει να σκοτινιάζει.Με εξέτασε προσεκτικά και μου είπε ότι έχω πνευμονικί οίδημα,πως είναι πολύ σοβαρή η κατάστασις και πως έπρεπε αμέσως να βγώ έξω και ει δυνατόν μάλιστα με ελικόπτερο ,για να μπώ το συντομότερο σε Νοσοκομείο.Του είπα ,πως από τότε που ήρθα στο Άγιο Όρος,40 τόσα χρόνια,δεν πήγα στον κόσμο.Αφού και στις Καρυές έχω να πάω 7 χρόνια ,μια και οι γείτονες και οι εργάτες που δουλεύουν στο Φιλοθείτικο δάσος ,πρόθυμα με εξυπηρετούν σε ό,τι χρειάζομαι.Δεν μου αρέσει αυτή η ιδέα.Αλλά ας περάσει τούτη η δύσκολη νύχτα να σκεφθώ καλά και το πρωί τα ξαναλέμε του είπα.
Έφυγε και έμεινα μόνος.Έκανε πολύ κρύο.Δεν είχα κουράγιο ούτε ξύλα να πάρω από την στοίβα και να τα ρίξω στην σόμπα.Υπέφερα και είπα:Ας πάω να ανάψω τουλάχιστο τα καντήλια ,να πώ δυό λόγια στην Παναγία και να ξαπλώσω.Σβαρνιστός περισσότερο παρά βαδίζοντας πήγα στο ναό .Άναψα τα καντήλια ,στάθηκα μπροστά στο προσκυνητάρι που είναι η εικόνα της Παναγίας και παραδίπλα του Αγίου μου Νεκταρίου και με παράπονο της είπα: -Παναγία μου ,δές πως πονώ και πόσο υποφέρω.Δεν έχω καμμιά βοήθεια .Στην ζωή μου δεν ήμουν επιμελής ,για νάχω τώρα δικαίωμα και παρρησία να σου ζητήσω εκείνα που υποσχέθηκες στους Αγιορείτες μοναχούς , στα παιδιά Σου.
Εκείνη την ώρα θορύβησαν παράξενα και χλιμίντρισαν πολύ παραπονιάρικα τα μουλάρια μου,που τα είχα κλεισμένα στο σταύλο και επί δυό μέρες ούτε τα τάισα κι ούτε τα πότισα καθόλου.Της λέω το λοιπον :
-Τα΄κους; Κι αυτά βοήθεια ,τροφή και νεράκι ζητούν από μένα.Ξέρω ότι δεν είμαι άξιος βοηθείας,δεν αξίζω περισσότερο απ΄ό,τι αυτά.Αλλά αν με κοιτάξεις με τόσο ενδιαφέρον ,όσο και εγώ θα έδειχνα σ΄αυτά ,θα μου ήταν αρκετό, αν ούτε κι΄αυτό το αξίζω.Ό,τι νομίζεις κάνε.Σύ είσαι η Μάνα ,ο γιατρός και το αφεντικό σε τούτον τον Τόπο.
Προσκύνησα ,γύρισα στην κέλλα μου και ξάπλωσα στο κρεββάτι.Έκανε φαρμακερό κρύο.Πονούσα πολύ και θυμάμαι ,πως όταν έβηχα ,έφτυνα και αίμα. Σκεπάστηκα με την μπατανία και προσπάθησα να ζεσταθώ και να ησυχάσω.Σε λίγο όμως αισθάνθηκα κάτι περίεργο.Παρουσία ανθρώπου στα διπλανά μου,και πως κάποιος με άγγιζε και στο πλευρό.Γυρίζω ,κοιτάζω και τι να δώ .Τον Άγιο Νεκτάριο,όπως είναι στην εικόνα του .Μού λέει:
-Πονάς πολύ;
-Ναι Άγιέ μου.Υποφέρω.
-Η Παναγία μας, με έστειλε να σε κάνω καλά.Που πονάς ;Εδώ ;με ρώτησε και πίεσε και σταύρωσε το στήθος μου.Κι΄ύστερα αφού με ευλόγησε σταυροειδώς όλον,μού είπε:
-Είσαι πλέον καλά, συνέχισε τον αγώνα σου.
-Άγιέ μου σε ευχαριστώ ,πρόλαβα να πώ και αυτόματα χάθηκε από μπρός μου…
Σηκώθηκα και κατάλαβα πως ήμουν ολότελα καλά.Δεν αισθανόμουν κανένα πόνο.Ευχαρίστησα την Παναγία και τον Άγιο και φρόντισα τα ζώα μου.
Το πρωί μου ξανάρθαν οι Φιλοθείτες ,αλλά το μόνο που έκαναν ήταν να απορούν ,να σταυροκοπιούνται και να υμνολογούν την προστάτισσα του Όρους μας Παναγία και τον Άγιό μου.Και από τότε και μέχρι τώρα ,όπως βλέπετε,τίποτα δεν έχω .Και τον κήπο μου σκάβω και ούλες τις δουλιές του κελλιού μου κάνω.Δόξα τω Θεώ..
Πιστεύουμε πως εκείνη η συνάντηση , μας συνέβη κατά χάρη Θεού και την εκλάβαμε ως εύνοια και ευλογία της Παναγίας. Φρονούμε ότι επιβεβαιωτικώτερος τρόπος αποδείξεως της ειδικής για τους Αγιορείτας μοναχούς προνοίας της Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας ,σύμφωνα με τις υποσχέσεις Της , δεν θα μπορούσε να υπάρξει.
…Ευθύς μετά την αναχώρησή μας και καθ΄οδόν ,σχολιάζοντες το εξαίσιο γεγονός,θαυμάζαμε την εκπληκτική απλότητα του πατρός Νεκταρίου στην Θεοτόκο και την έκφραση της τελείας ταπεινώσεώς του ,η οποία ετελεσφόρησε αμέσως.Γιατί ,μόλις έβαλε τον εαυτό του πιο κάτω και από τα μουλάρια ,τότε τον επισκέφθηκε η χάρις της Παναγίας μας και τον λύτρωσε από την δεινότητα της κατάστασής του.


…Φροντίσαμε να διασταυρώσουμε τα λεχθέντα για το θαύμα από πλευράς Φιλοθειτών πατέρων και δη από τον πατέρα Σάββα ,που ήταν γιατρός πολύπειρος στην Θεσσαλονίκη και με λαμπρή θητεία στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ.Επιβεβαιώθηκαν όλα. Ο πατήρ Σάββας μάλιστα πρόσθεσε ότι τα «ευρήματα» τον έκαναν να είναι κάτι παραπάνω από βέβαιος ,πως το επόμενο πρωί θα τον εύρισκαν πεθαμένο.

..Ο Γέροντας Νεκτάριος κοιμήθηκε εν Κυρίω το 1990.
ΠΗΓΗ.Βιβλίο Η ΠΑΝΤΩΝ ΑΝΑΣΣΑ, Μεσίτις πρός Θεόν.

Sunday, November 5, 2017

Η βυζαντινή μουσική ως “τέχνη μελουργός και τέχνη θεραπευτική”

 


Η βυζαντινή μουσική ως “τέχνη μελουργός και τέχνη θεραπευτική”

του Στυλιανού Γερασίμου, Θεολόγου – Μουσικού

Η Βυζαντινή Μουσική αποτελεί τέχνη προσευχής, τέχνη πνευματική, αφού αποτελεί συστατικό της λατρείας της Εκκλησίας, άρα και πνευματικό γεγονός της ζωής του Χριστιανού, γιατί με αυτήν την τέχνη δοξολογεί τον Θεό.

Με αφορμή την έναρξη του Τριωδίου καλόν είναι να τονίσουμε την σπουδαιότητα της Βυζαντινής Μουσικής ως μέσου θεραπείας του ανθρώπου από καταστάσεις, οι οποίες την περίοδο του Τριωδίου αποτελούν έθιμα, αλλά ταυτόχρονα επιβαρύνουν πνευματικά τον άνθρωπο. Έθιμο αποτελεί και το “Καρναβάλι”, όπου ο άνθρωπος αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο στις επιρροές της διασκέδασης και του ξεφαντώματος των ημερών, θεωρώντας ότι τα τραγούδια και η μουσική θα τον βοηθήσουν να καθαρίση την ψυχή του από προβληματικές καταστάσεις, οι οποίες τον δεσμεύουν.



Καί, για να γίνω σαφής, δεν αναφέρομαι στην παραδοσιακή μουσική που αποτελεί τμήμα της λατρείας, αφού μετά από κάθε γιορτή εκκλησιαστική ακολουθεί το πανηγύρι με παραδοσιακά τραγούδια και παραδοσιακούς χορούς, που εκφράζουν την λαϊκή ευσέβεια, αλλά αναφέρομαι σε τραγούδια και χορούς, που αποπροσανατολίζουν τον άνθρωπο από την πραγματική του σχέση με την Εκκλησία και τον πολιτισμό.

Το θέμα αυτό το θίγει χαρακτηριστικά ο Μέγας Βασίλειος στην ομιλία του προς τους νέους λέγοντας: “Το καθάρισμα όμως της ψυχής… είναι η περιφρόνηση των ηδονών που προέρχονται από τις αισθήσεις… Διότι είναι φυσικό από το είδος αυτό της μουσικής (της διεφθαρμένης μελωδίας) να γεννώνται πάθη που υποδουλώνουν και εξευτελίζουν την ψυχήν. Αλλά εμείς πρέπει να επιδιώκουμε την άλλη, που είναι ανώτερη και που οδηγεί ψηλότερα. Αυτή χρησιμοποίησε ο Δαβίδ, ο ποιητής των ιερών ψαλμών, και θεράπευσε, όπως λέγουν, τον βασιλέα από την μανία της μελαγχολίας. Λέγεται δε ότι και ο Πυθαγόρας, όταν συνάντησε παρέα μεθυσμένων, παρήγγειλε στον οργανοπαίκτη, που ήταν αρχηγός της διασκεδάσεως, να αλλάξη την αρμονία και να παίξη σε αυτούς το δωρικό μέλος. Εκείνοι δε τόσο ήλθαν στα σύγκαλά τους από το μέλος, ώστε επέταξαν τα στεφάνια και ντροπιασμένοι γύρισαν στα σπίτια τους. Άλλοι δε με την αύληση γίνονται έξαλλοι από ενθουσιασμό και εξεγείρονται σε βακχική μανία. Τόσο πολύ διαφέρει το να χορτάση κανείς από καλή ή κακή μελωδία!”. (Βασιλείου του Μεγάλου, Ομιλία προς τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων, ΕΠΕ εκδ. Μερετάκη, σελ. 347-348).

Με το παραπάνω απόσπασμα ο Μέγας Βασίλειος τονίζει την αξία της Βυζαντινής Μουσικής θεωρώντας την ως το μέσον καθαρισμού και θεραπείας της ψυχής του ανθρώπου. Αυτή η μουσική, την οποίαν και ο Δαβίδ έψαλλε, ηρεμεί τον άνθρωπο και τον οδηγεί στην φυσική του κατάσταση, που δεν είναι άλλη από την σχέση του με τον Θεό.

Η άποψη του Μεγάλου Βασιλείου για την ψυχοπαιδαγωγική και θεραπευτική αξία της στηρίζεται στο γεγονός ότι ο κάθε ήχος της Βυζαντινής έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και επιδράσεις στον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου. Κάθε ήχος δημιουργεί διαφορετικά αισθήματα στον άνθρωπο· άλλοτε δοξολογίας, άλλοτε χαρμολύπης, άλλοτε κατανύξεως, άλλοτε ικεσίας, άλλοτε πένθους. Με αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος επικοινωνεί υγιώς με τον Θεό, αφού η προσευχή δεν είναι μηχανική κατάσταση, αλλά εκφράζεται ποικιλοτρόπως. Και αυτή η ποικιλία των αισθημάτων που δημιουργεί η Βυζαντινή Μουσική, ουσιαστικά εξασφαλίζει την ψυχική του γαλήνη, άρα και την κάθαρσή του.

Ο πρώτος ήχος δημιουργεί στον άνθρωπο αίσθημα δοξολογίας. Είναι ο ήχος που καθορίζει την μουσική ως τέχνη, αφού όπως και ο Δαμασκηνός λέει: “Πρωτεία νίκης πανταχού πάντων έχεις” Ο πρώτος ήχος αυξάνει στον άνθρωπο την ελπίδα για την σωτηρία του, αφού του δημιουργεί αίσθημα εγρήγορσης και κατανύξεως.

Ο δεύτερος ήχος δημιουργεί στον άνθρωπο αίσθημα ευχαριστίας αφού: “Το σόν μελιχρόν και γλυκύτατον μέλος οστά πιαίνει καρδίας τ’ ενηδύνει”. Ακούγοντας αυτόν τον ήχο ο άνθρωπος καθίσταται πράος και ήρεμος, γεγονός που αποτελεί βασικό στοιχείο υγιούς επικοινωνίας του με τον Θεό αλλά και με την κτίση.

Ο τρίτος ήχος χαρακτηρίζεται ως: “Άκομψος, απλούς, ανδρικός”. Γι’ αυτό δημιουργεί στον άνθρωπο μιάν ανεκλάλητη χαρά και μια μυστική ελπίδα. Είναι ήχος εμβατηριακός.

Ο τέταρτος ήχος είναι “πανηγυριστής και χορευτής”. Η μουσικότητά του δημιουργεί στον άνθρωπο αίσθημα πανηγυρισμού. Και δεν είναι τυχαίο ότι σε δυο μεγάλες γιορτινές μέρες του εκκλησιαστικού έτους, του Σταυρού και την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, ημέρες καθαρά γιορτινές, σταυροαναστάσιμες, η δοξολογία ψάλλεται σε ήχο τέταρτο. Την ημέρα του Ευαγγελισμού και των Εισοδίων της Θεοτόκου η ενάτη ωδή ψάλλεται σε ήχο τέταρτο.

Ο πλάγιος πρώτος χαρακτηρίζεται ως ο “θρηνωδός” ήχος. Δημιουργεί στον άνθρωπο το χαροποιό πένθος και ένα αίσθημα ικεσίας στον Θεό. Ακούγοντας ο άνθρωπος αυτόν τον ήχο αισθάνεται έντονα στην καρδιά του το αίσθημα της χαρμολύπης, αλλά και της προσωπικής αναστάσεως. Γι’ αυτό όχι μόνον το “Χριστός ανέστη”, αλλά και όλα τα αναστάσιμα της Κυριακής του Πάσχα ψάλλονται σε πλάγιο πρώτο, για να τονίσουν την μετάβαση από τον Σταυρό στην Ανάσταση, από το πένθος στη χαρά.

Ο πλάγιος δεύτερος “τας ηδονάς διπλοσυνθέτους φέρει”. Αυτός ο ήχος χαρακτηρίζεται από την γλυκύτητα της ελπίδος. Είναι ήχος μυσταγωγικός. Δημιουργεί στον άνθρωπο το αίσθημα της αγάπης για τον Θεό. Είναι ήχος που ταπεινώνει και γλυκαίνει την καρδιά και αναγεννά πνευματικά τον άνθρωπο.

Ο βαρύς ήχος είναι απλός. Τα διατονικά του διαστήματα τον καθορίζουν ως “βαρύ”. Δημιουργεί στον άνθρωπο αγωνιστική διάθεση για την πνευματική του πορεία. Γι’ αυτό και ο Δαμασκηνός τον χαρακτηρίζει “Οπλιτικής φάλαγγος οικείον μέλος”.

Ο πλάγιος τέταρτος είναι και αυτός πανηγυρικός και εμβατηριακός ήχος.

Παρατηρούμε, λοιπόν, τον σωτηριολογικό χαρακτήρα της εκκλησιαστικής τέχνης, που ονομάζεται Βυζαντινή Μουσική. Αυτή η μουσική καλύπτει όλες τις πτυχές της ζωής του ανθρώπου. Και φυσικά αυτός είναι ο πλούτος της εκκλησιαστικής τέχνης, η οποία έχει πάντα ως κύριο στόχο να αναγεννά και να ξεκουράζη τον άνθρωπο. Αυτήν την κληρονομιά μας χάρισε ο Θεός για να γεμίζη η καρδιά μας, να νιώθουμε ασφάλεια και να μην καταφεύγουμε σε άλλα είδη μουσικής τέχνης, που θα μας οδηγήσουν σε καταστάσεις πνευματικής διαφθοράς.